یکی از کاربردهای درمانی مواد پرتوزا، استفاده آنها در درمان انواع سرطان است که آن را روش درمانی رادیوتراپی مینامند.
گیل ناز امیان دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیک هسته ای دانشگاه گیلان به پژوهش در زمینه راهکارهای درمانی مواد پرتوزا زیرنظر اساتید دکتر عباس قاسمی زاد و دکتر سمیه غلامی پرداخت.
وی در این طرح بیان داشته که رادیوتراپی در واقع استفاده از پرتوهای یونیزان جهت درمان سرطان است که میتواند هم خاصیت درمان قطعی و هم در مواردی که درمان ممکن نبوده، خاصیت تسکینی داشته باشد.
در درمان به روش رادیوتراپی فقط سلولهای تومور تحت تابش قرار نمیگیرند و بافتهای سالم نیز تحت تاثیر مضرات ویرانگری آن قرار میگیرند.
هدف از روش پرتو درمانی، همواره رساندن حداکثر دوز دارویی به سلولهای توموری و کاهش تابشدهی به سلولهای سالم است و براکیتراپی روشی درمانی است که در آن از چشمههای پرتوزای جایگذاری شده برای رساندن تابش در یک فاصله کوتاه استفاده میشود. با این روش درمان، یک دوز تابشی بالا را می توان به طور موضعی و غیر یکنواخت، به همراه کاهش سریع دوز در بافت سالم اطراف به تومور رساند. این روش شامل قرار دادن ایمپلنت به شکل seed، درون تومور است.
نوع دیگری از درمان، رادیوتراپی در حین عمل (IORT) است، که روشی مابین رادیوتراپی داخلی و خارجی میباشد. در این درمان، بستر تومور تحت تابش مستقیم دز بالا و متمرکز در حین عمل قرار میگیرد و این دوز به طور یکنواخت به بافت می رسد.
در این تحقیق، از روش درمانی براکیتراپی با استفاده از seed و رادیوتراپی به روشIORT استفاده شده است.
نتایج بدست آمده، نشان میدهد دوز کمتری در درمان به روش براکیتراپی به بافت سالم اطراف تومور میرسد، در حالیکه در هر دو نوع درمان، بافت تومور از بین میرود. در صورتیکه ابعاد تومور افزایش بیابد میتوانیم از تعداد سیدهای بیشتری بهره برد؛ این در حالی است که با افزایش تعداد سیدها دوز رسیده به بافت سالم نیز افزایش خواهد یافت. در seed6711 و seed6702 کاهش 40 درصدی دوز را در بافت سالم نسبت به بافت تومور به طول 5 و mm 7 شاهد بوده این کاهش در تومور mm 10، در seed6711 به 50 درصد و در seed6702 حدود 30 درصد است. همچنین، در درمان به روش رادیوتراپی IORT هدف، رساندن دوز به سطح اپلیکاتور است و برای تومورهایی که ابعادشان زیاد است (در حدود 7 تا 10 میلیمتر) روش IORT توصیه نشده است.
استفاده از نانوذرات با عدد اتمی زیاد باعث افزایش دوز در ناحیه تحت درمان و درنتیجه کاهش زمان درمان میشود.
امیان و اساتید دانشگاه گیلان در این تحقیق برروی نانوذرات کروی یکسان آهن، مس، نقره، طلا و بیسموت در غلظتهای 5، 10، 15 و mg/g20 به شعاع mm 50 تمرکز داشته و شبیهسازی، افزایش 40 درصدی دوز در استفاده از نانوذرات را نشان داده اند نتایج حاصل از هر دو روش شبیهسازی و محاسبات تحلیلی به بیشترین افزایش دوز در استفاده از نانوذرات طلا اشاره دارد.