با توجه به تشکیل کارگروه بررسی تخلفات پژوهشی در دانشگاه گیلان و ضرورت اطلاع رسانی در ارتباط با وظایف و کارکردهای این کارگروه، روابط عمومی دانشگاه گیلان گفتگویی را با دکتر سید ضیاالدین میرحسینی معاون پژوهش و فناوری دانشگاه گیلان ترتیب داد که توجه شما خوانندگان گرانقدر را به آن جلب می نمائیم.
* هدف از تشکیل کارگروه بررسی تخلفات پژوهشی در دانشگاه گیلان چیست؟
یکی از رسالتهای مهم دانشگاهها و مراکز علمی کشور تولید علم است. به موازات سرمایه گذاری برای تولید علم باید در حفظ این دستاوردها نیز تلاش جدی انجام شود. امنیت تولیدات علمی به مراتب از زمینه سازی برای تولید آن مهم تر می باشد. بدینوسیله می توان از ورود خدشه به اعتبار دانشگاه و تولیدکنندگان واقعی علم جلوگیری نمود. اگر چه مصادیق تخلفات پژوهشی در دانشگاهها و موسسات علمی کشور اندک می باشد با این حال وجود یک کارگروه بررسی این تخلفات ضروری به نظر می رسد.به همین منظور در راستای جلوگیری از هرگونه سوء استفاده از تولیدات علمی و ارائه اطلاعات نادرست و با اهداف صیانت از مالکیت فکری، رعایت حقوق مادی پژوهشگران، ارج نهادن به اصول اخلاق علمی، پایبندی به آن در جامعه ی علمی و جلوگیری از تضعیف اعتبار علمی، کارگروه بررسی تخلفات پژوهشی در دانشگاه گیلان تشکیل شده است.
* مفهوم تخلف پژوهشی و انواع آن را برای اعضای هیأت علمی و دانشجویان تشریح بفرمائید.
هرگونه سوء استفاده از تولیدات علمی و ارائه اطلاعات نادرست تخلف پژوهشی محسوب می شود و انواع آن را می توان بصورت ذیل برشمرد:
1-سوء رفتارهای پژوهشی مانند: عدم داشتن تخصص و صلاحیت در موضوع پژوهش، عدم رعایت منافع ملی در کلیه مراحل انجام پژوهش، استفاده خلاف واقعیت از عناوینی مانند دکتر، کارشناس ارشد، استاد، دانشیار، استادیار و... در آثار پژوهشی، هرگونه حذف و تغییر در نشانی اصلی نویسنده یا نویسندگان مقالات علمی
2-عدم تعهد و مسئولیت نسبت به ذینفعان مانند: عدم رعایت ترتیب درج اسامی بر اساس سهم هر یک از نویسندگان، سوء استفاده از منابع مالی تخصیص داده شده جهت انجام پژوهش، عدم اعلان نام مرکزی که پژوهش در آنجا انجام شده
3-جعل داده ها مانند: جا به جا کردن نتیجه های یک بررسی با نتیجه های بررسی دیگر، داده سازی و استفاده از داده های مشابه
4-تحریف داده ها مانند: بیان ادعا یا پدیده ای که واقعی نباشد، دستکاری عمدی در روند تحقیق
5-سرقت علمی مانند: ارائه مقاله چاپ شده دیگران در سمینار های داخل یا خارج کشور، کپی برداری غیرقانونی از منابع پایان نامه دیگران
6-اجاره ی علمی: منظور این است که پژوهشگری به جای آنکه خود به انجام پژوهش بپردازد افرادی را برای این منظور به کار گیرد و خودش در فعالیت پژوهشی چندان تلاش نکند سپس بعد از تحویل کار یا دخل و تصرف اندکی در پژوهش صورت گرفته آن را به نام خود منتشر نماید.
7-عدم رعایت حقوق مالکیت معنوی و مسئولیت پژوهش انجام شده مانند: عدم درج اسم اساتید راهنما و مشاور پایان نامه در مقاله مستخرج از پایان نامه
8-انتشار مجدد یک کتاب، مقاله و اثرات ادبی و علمی یا بخش هایی از آنها که قبلا در یک نشریه چاپی یا الکترونیکی به چاپ رسیده اند
9-همپوشانی انتشارات: اینکه پژوهشگر داده های مقاله پیشین خود را با اندکی تغییر در متن، در مقاله ای با عنوان جدید به چاپ برساند
10-خرید و فروش آثار پژوهشی: ضبط، خرید، فروش و سوء استفاده از سخنرانی های افراد بدون اجازه آنها
11-جعل هویت: جعل امضا و تهیه گواهی پذیرش جعلی جهت اخذ امتیازات مربوطه، انتشار آثاری با اسامی جعلی یا با اسامی افرادی دیگر بدون اجازه آنها
* نحوه عملکرد این کارگروه در سطح دانشگاه تا به امروز به چه شکل بوده است؟
پس از ابلاغ دستور العمل و آئین نامه بررسی تخلفات پژوهشی از طرف وزارت علوم و پس از مشخص شدن اعضا کارگروه و صدور حکم توسط رئیس دانشگاه تا کنون چها رجلسه کارگروه بررسی تخلفات پژوهشی تشکیل و ضمن تحلیل شرایط همه پرونده های رسیده به این کمیته پس از دریافت نظرات کارشناسی به کمیته انظباطی اعضای هیات علمی دانشگاه جهت اتخاذ تصمیم مناسب ارسال گردید. در این راستا توصیه می شود همکاران عضو هیات علمی حساسیت بیشتری در هنگام دریافت داده ها از دانشجویان نشان داده و نظارت خود بر اطلاعات دریافتی را بیشتر نمایند تا انشالله شاهد فعالیت های علمی پاک در سطح دانشگاه باشیم.
* و سخن آخر؟
در پایان از همه همکاران دانشگاهی تقاضا دارم نظرها و پیشنهاد های خود را جهت هرچه بهتر شدن فعالیت این کارگروه به ما ارائه نمایند.
گفتنی است دستور العمل نحوه بررسی تخلفات پژوهشی در سایت معاونت پژوهش و فناوری قسمت فرمها و آئین نامه ها قابل رویت است.
