* مصرف مواد یعنی جوانی کردن ، باید خوشگذرانی کرد ( باور اشتباه ) بعضی از مردم اعتقاد دارند که در دوره جوانی فرد مجاز است که رفتارهای مختلفی را انجام دهد ، از جمله مصرف مواد . این عده معمولا" مصرف تفریحی و گاه به گاه مواد می پردازند . حقیقت آن است که این عده دید بسیار ساده انگارانه ای نسبت به مواد دارند . این دید ساده انگارانه مانع می شود که به حقایق خطرناک مربوط به مصرف مواد توجه کنند . این خطر چنین است : 1- مصرف تفننی مواد ، به راحتی ناخواسته و ناآگاهانه به وابستگی تبدیل می شود . 2- مصرف مواد با کاهش هشیاری و اختلال در قدرت قضاوت همراه است ، بنابراین حتی یکبار مصرف مواد نیز می تواند باعث انجام رفتارهای خطرناک مانند رانندگی بی دقت و پر سرعت شود که احتمال تصادفات سنگین را افزایش میدهد یا باعث رفتارهای پرخطر جنسی شود که احتمال ابتلا به ایدز را افزایش می دهد .
* چون جوانها سرگرمی و تفریح ندارند مواد مصرف می کنند ( باور اشتباه ) این باور نیز بطور ساده انگارانه ای به خطرات ناشی از مصرف مواد که در بالا اشاره شده بی اعتنا است . نکته مهم آنست که مصرف مواد را نوعی تفریح و سرگرمی می دانند . مصرف مواد تفریح و سرگرمی نیست ، مصرف مواد یک خطر است و آن هم خطر جدی .
* همه مواد مصرف می کنند ( باور اشتباه )
* همه جوانها مواد مصرف می کنند ( باور اشتباه ) در بسیاری از مهمانیها ، محافل و گفتگو ها این جمله به کرات تکرار می شود « همه معتادند » ، « همه جوانها مواد مصرف می کنند » . در بسیاری از اوقات این گفته ها از زبان افرادی گفته می شود که خود اهل مبارزه با مواد و در این زمینه بسیار فعالند . نکته مهم آنست که این نگرش و این عبارت خود مروج مصرف مواد است . شاید تعجب کنید ولی متاسفانه چنین است . چنین باورهایی مروج مصرف مواد است ، چرا که یک رفتار غیر هنجار ( یعنی مصرف مواد که جنبه بیماری و ناسازگارانه دارد ) ، تبدیل به یک رفتار هنجار می شود . هنگامی که همه ، رفتار خاصی را انجام می دهند ، بدیهی است که آن رفتار حالت هنجار ، نرمال و عادی می یابد .
* با مصرف تفریحی کسی معتاد نمی شود ( باور اشتباه )
* هر چیزی ارزش یک بار تجربه کردن را دارد ( باور اشتباه ) همان طور که گفته شد نا آگاهی از پدیده اعتیاد و ماهیت دقیق این بیماری باعث باورهای اشتباه دیگری می شود . این باور که مصرف تفریحی مواد اعتیادآور نیست یکی از آنها است . بسیاری از افراد که دچار اعتیاد شده اند با همین فکر شروع کرده اند که مصرف گاه به گاه و تفریحی مواد باعث اعتیاد نمی شود .
* معتادان افرادی بیسواد و از اقشار پائین جامعه هستند ( باور اشتباه ) هنگامی که کلمه معتاد به ذهن می آید بسیاری از مردم فردی را با بدنی نحیف ، لاغر با لباسهای ژولیده و نامرتب و مریض احوال . فردی که تحصیلات و آگاهی ندارد ، از گروههای پائین اجتماعی و اقتصادی است و در ویرانه های شهر در جستجوی مواد است یا در چهار راههای شهر با پارچه کثیفی شیشه ماشینها را می شوید یا اسپند دود می کند . حقیقت آنست که در شرایط خاص جهان امروز ، اعتیاد به هیچ گروه خاصی محدود نیست . مصرف مواد در همه گروههای تحصیلی ، اجتماعی و اقتصادی دیده می شود ، ولی همیشه پوشیده و مخفیانه باقی می ماند . فقط در مواردی که مصرف به حد بالا برسد یا بیمار منابع حمایتی و اقتصادی خود را از دست بدهد و قادر به کار و فعالیت نباشد و بصورت معتادان بی خانمان درآید ، دیگران از روی رفتار و حالات فرد به اعتیاد او پی می برند و این تصور پیش می آید که معتادان افرادی بی سواد و فقیرند .
* حشیش اعتیاد آور نیست ( باور اشتباه ) بسیاری از جوانانی که مصرف کننده حشیش و گراس هستند ، با این باور شروع به مصرف کرده اند که حشیش یا گراس اعتیاد آور نیستند . این باور بسیار اشتباه است . حشیش نه تنها اعتیاد آور است ، همانند تریاک و هروئین ، بلکه به شدت عوارض و اثرات منفی بر مغز انسان می گذارد . یکی از ویژگیهای این نوع از مواد توهم زایی آنها است که بسیار خطرناک است . مواد توهم زا بخصوص حشیش به راحتی جنون ایجاد می کنند . برخلاف تصور مردم ، حشیش هم وابستگی روانی و هم وابستگی جسمانی ایجاد می کند . تنها تفاوت حشیش با مواد افیونی مانند تریاک و هروئین در آن است که ایجاد وابستگی روانی و جسمی آن کندتر است . به همین دلیل این باور غلط ایجاد شده است که حشیش اعتیاد آور نیست .
* ترک مواد یعنی بیمار شدن و مردن ( باور اشتباه ) بعضی از مردم اعتقاد دارند که ترک مواد امکان پذیر نیست و معمولا" افرادی که مواد را کنار می گذارند یا بیمار می شوند یا می میرند . این باور غلط است . ترک مواد ، بدون مرگ یا بیماری ، اماکن پذیر است .
شعار سال 2007 سازمان جهانی مبارزه با مواد مخدر آیا کنترل زندگی شما در دست مواد مخدر است ؟ زندگی و اجتماع شما ، محل حضور مواد مخدر نیست
مرکز مشاوره دانشگاه گیلان
