زبان‌ها و گویش‌های کرانة دریای خزر بخشی کوچک از مجموعة زبان‌های ایرانی است که خوشبختانه هنوز به حیات خود ادامه می‌دهند، اما دایرة کاربرد آنها روز به روز محدودتر می‌شود و چه‌بسا بعد از یک نسل برخی از آنها به زبان‌های خاموش تبدیل شوند. بنابر این لازم است قبل از انقراض کامل، حداقل مواد و مصالح آنها گردآوری و ثبت شود و مختصات زبانی آنها به صورت علمی تبیین و تشریح گردد. زبان‌ها و گویش‌های کرانة دریای خزر شامل گیلکی با گونه‌های مختلف، تالشی با گونه‌های مختلف، تاتی با گونه‌های مختلف، مازندرانی با گونه‌های مختلف، کردی (کرمانجی) و گالشی است. «نخستین همایش بین‌المللی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر» نشستی است علمی که به مدت دو روز در دانشگاه گیلان برپا می‌شود. در برگزاری این همایش دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، انجمن زبانشناسی ایران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، حوزة هنری گیلان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی مشارکت دارند.

زمان برگزاری همایش: 14 و 15 اردیبهشت 1395 مکان برگزاری: تالار حکمت دانشگاه گیلان

اهداف همایش: آشنایی با آخرین تحقیقات در زمینة زبان‌ها و گویش‌های ایرانی کرانة جنوبی دریای خزر ایجاد انگیزة پژوهشی در محققان جوان در شناخت بهتر و بیشتر میراث زبانی ثبت و ضبط مواد و مصالح زبان‌های در حال انقراض شناخت بهتر زبان‌های ایرانی و امکانات آنها جهت توسعه و تقویت زبان فارسی

در این همایش دانشمندان و محققانی از کشورهای مختلف جهان از جمله روسیه، آمریکا، آلمان، هند، ارمنستان،  آذربایجان و نیز استادانی از داخل کشور شرکت دارند. به دبیرخانه این همایش بیش از 260 مقاله ارسال شده‌است. از این بین تعداد 70 مقاله در دو روز در سالن‌های مختلف ارائه و بقیه نیز به صورت کامل در مجموعه مقالات همایش چاپ خواهند شد.