کتاب ماخذ شناسی تحلیلی،انتقادیِ تاریخی گیلان در عصر صفوی تالیف دکتر عباس پناهی،استادیار گروه گیلان شناسی دانشگاه گیلان در 240 صفحه و از سوی انتشارات دانشگاه گیلان در اسفند ماه 1394 منتشر شد.
ماخذ شناسی در مطالعات علمی نقشی مهمی در پیشبرد موضوعات علمی دارند. به طوری که بدون آگاهی دقیق از مآخذ و تحقیقات در زمینه ی موضوع مورد پژوهش، تحقیقات به درستی انجام نمی گیرد در نتیجه ماخذ شناسی و شناخت اسناد و مدارک تاریخی و علمی هر دورهای در بررسیهای تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به اهمیت جغرافیای گیلان در نظام ایالات عصر صفوی به ویژه ارتباط گسترده این ایالت با دنیای خارج از این زمان گیلان جایگاه ویژه ای در اسناد و متون تاریخی داخلی و خارجی یافت و همین ضرورت یکی از انگیزه های مولف برای پژوهش در این زمینه شده است. تحقیق حاضر در نه فصل تنظیم شده است و در هر یک از فصلهای یاد شده به جهت اهمیت متون تاریخی شرحی دربارة شیوة تاریخ نویسی وی و نقد آن اثر آورده شده است. نکتة مهمی که در تحقیق حاضر بر روی آن تمرکز شده ، تاکید نویسندة بر بخش هائی از مآخذ است که در محتوای آن اشاره به گیلان شده است. فصل های اثر حاضر عبارتند از؛
فصل اول: نگاهی به اوضاع سیاسی اجتماعی گیلان در عصر صفویفصل دوم: تاریخهای محلی و اهمیت آنفصل سوم: تاریخ سلسلهی (دودمانی)فصل چهارم: تکنگاری سلطانیفصل پنجم: تاریخهای عمومیفصل ششم: تذکرههافصل هفتم: سفرنامههافصل هشتم: تحقیقات جدیدفصل نهم: فهرست تفضیلی مآخذ تاریخی گیلان.
