تداوم روند رشد کمی و کيفی توليدات علمی بينالمللی کشور - اگر چه با افتی تامل برانگيز و هشدار دهنده همراه بود - و به موازات آن دستاوردها و موفقيتهای باارزش و بعضا بی سابقه دانشگران و پژوهشگران ايرانی در عرصه فنآوری های نوين از جمله فنآوری صلح آميز هستهيي، نانوفنآوري، زيست فنآوری و پزشکي، هوافضا و ... چشماندازهای اميد بخشی را در افق آينده علمی کشور گشوده است.
تولد نخستين جانور شبيهسازی شده خاورميانه در پژوهشکده «رويان» جهاد دانشگاهی و آغاز رسمی پروژه «کلونينگ درماني» در اين مرکز و موفقيتهای ديگر اين پژوهشکده از جمله تهيه نقشه پروتينی سلولهای بنيادی جنين انسان و کشف شناسه سطحی سلولهای مزانشيمي، چاپ نخستين مقاله کاملا ايرانی در مجله «نيچر» که حاصل تحقيقات و تلاشهای تحسين برانگيز دکتر استکی و همکارانش در حوزه علوم شناختی در روندی تدريجی و هدفمند بوده است، پرتاب نخستين راکت حامل محموله از سوی محققان هوافضای کشورمان که با توجه به سياست حرکت چراغ خاموش اين حوزه تبليغات چندانی در مورد آن نشد، دستيابی ايران به فنآوری توليد آب سنگين و ساير موفقيتهای پژوهشگران کشورمان در حوزه فنآوری هستهيی و به ثمر نشستن چندين پروژه ديگر از جمله طرح توليد داروی تقويت سيستم ايمنی (داروی ضدايدز آيمود)، درمان ضايعات نخاعی با پيوند سلولهای شوان، توليد حيوانات تراريخته (موشهای ترانسژنيک)، ساخت و عرضه داروی سينووکس(اينترفرون بتای انساني) پس از سالها يکهتازی داروی «اونکس»، راهاندازی مجتمع بزرگ توليد داروهای نوترکيب و دهها موفقيت علمی ديگر را که با تلاش دانشگران و محققان کشورمان در سال جاری حاصل شد، هر يک به نوبه خود چنان با ارزش و ستودنی است که مطمئنا حاشيه برخی کجسليقگی ها، کوچکنمايی يا بزرگنمايی ها و برخوردهای غيرعلمی در انتشار خبرهای علمی نيز نمی تواند چيزی از ارزش و حلاوت آنها بکاهد.
تداوم روند رو به رشد توليدات علمی محققان کشورمان که براساس تازهترين آمار موسسه اطلاعات علمی (ISI) ايران را از لحاظ ميزان کل توليدات علمی نمايه شده در سال 2006، با دو پله صعود نسبت به سال 2005 به جايگاه سی و هفتم جهان ارتقا داد، افزايش شمار دانشمندان ايرانی ISI به 12 نفر، افزايش تعداد مقالات پراستناد (Highly Cited Papers) نمايه شده ايران به 26 عنوان و تعداد مقالات داغ (Hot Papers) به چهار عنوان، افزايش رتبه توليد مقالات علمی ايران در اغلب رشتهها به ويژه در زمينه فنآوری نانو که با چهار پله صعود نسبت به سال 2005 به رتبه سی و دوم جهان و اول جهان اسلام ارتقاء يافت و رشد برخی ديگر از شاخصهای توليدات علمی - صرفنظر از برخی ابراز ترديدها که در اهميت افزايش کمی مقالات و مستندات ISI در بازنمايی رشد و توسعه علمی - فنآوری کشور مطرح می شود - حاکی از استمرار روند رو به رشد سالهای اخير در زمينه رشد توليدات علمی کشور است که حتی منابع علمی غربی از آن به عنوان رنسانس علمی ايران ياد می کنند.
اگر چه نمی توان کاهش نگرانکننده 20 درصدی شيب رشد توليدات علمی نمايه شده در ISI را که نه پديدهای طبيعی يا اتفاقی که به اذعان مسئولان پژوهش کشور ناشی از عدم تخصيص بودجه کافی به وزارت علوم و حذف اعتبارات متمرکز حمايت از مقالات ISI در سال جاری است از نظر دور داشت. مسالهای که در صورت بی توجهی و عدم چارهجويی عاجل و جدی برای رفع آن می تواند رنسانس علمی نوپای شکننده سالهای اخير کشور را با چالش جدی مواجه کند.
سال 85 صرفنظر از دستاوردها و موفقيتهای علمی حاصل شده از لحاظ تاکيد بر اهميت علم و پژوهش در سطح مسئولان عالی کشور و به تبع آن سطوح مختلف مديريتی و اجرايی کشور نيز با نقطه عطفی بزرگ همراه بود.
بيانات راهگشای مقام معظم رهبری در خصوص چشمانداز علمی کشور در افق آينده و تاکيدات ويژه ايشان بر لزوم تبديل علمگرايی و علممحوری به گفتمان مسلط جامعه در همه بخشها و ضرورت تدوين نقشه جامع علمی به عنوان مهمترين نياز کشور با هدف دستيابی به سطوح بالای دانش روز و جهش علمی که در فرازهای مختلف آن به نکات جزئی تری از ضرورتها و راهبردها تحقق اين مهم از جمله توجه به تخصيص کامل اعتبارات بخش پژوهش اشاره شده بود، نويدبخش چشماندازهايی تازه و پراميد در توجه و حمايت بيش از پيش از پژوهشگران و محققان کشور است و می تواند راه را برای رفع بسياری از مشکلات و دشواری های بخش پژوهش و حرکت پوياتر اين بخش هموار سازد.
ايجاد معاونت جديد علمی و فنآوری رياست جمهوری نيز که می تواند نمودی از توجه به ساختار کلان مديريت علمی کشور باشد اين اميدواری را تقويت می کند که جامعه علمی در حال تکوين کشور بتواند عليرغم محدوديتها و مشکلات جدی نظير کاهش سهم اعتبارات پژوهشی کشور در بودجه سال 86 در اين مقطع سرنوشت ساز از تاريخ تحولات علمی کشور، به مدد اصلاح و ساماندهی نظام پژوهشی و فنآوری کشور و افزايش بهرهوری با وجود حجم اندک اعتبارات پژوهشي، روند کنونی حرکت پويا و بالنده خود را ادامه دهد.
اخترشناس آماتور ايرانی برنده يکی از معتبرترين جوايز ترويج نجوم جهان شد
سال 1385 برای اهالی علم با خبر موفقيت اصغر کبيري، آموزگار پرتلاش سعادت شهری در کسب يکی از معتبرترين جوايز ترويج نجوم جهان آغاز شد. انجمن نجوم «پاسيفيک» جايزه «لامس کامبرس» (LAS CUMBRES) سال 2006 را که يکی از مهمترين جوايز ترويج نجوم است به پاس تلاشهای اصغر کبيری در گسترش نجوم در سعادت شهر و تبديل آن به شهری که همه مردمش با دنيای زيبای آسمان شب آشنا هستند به وی اهداء کرد.
پژوهشگران ايرانی به فنآوری توليد «حيوانات تراريخته» دست يافتند
محققان انستيتو پاستور ايران موفق شدند با دستکاری ژنتيکي، موشهايی تراريخته(ترانسژنيک) با ژن انسانی توليد کنند که شير توليدی آنها حاوی پروتئين موسوم به «کلسيتونين» است که به عنوان دارو در انسان استفاده می شود.
دکتر زينلي، رييس انجمن ژنتيک ايران و مجری اين طرح ابراز اميدواری کرد که با دستيابی ايران به فنآوری توليد حيوانات تراريخته اين امکان فراهم شود که در آينده بتوان حيواناتی توليد کرد که از شير آنها در توليد داروهای انسانی استفاده شود و واقع به عنوان کارخانههای طبيعی برای توليد دارو استفاده شوند.
پايگاه استنادی علوم ايران و کشورهای اسلامی راهاندازی شد
پايگاه استنادی علوم ايران و کشورهای اسلامی (ISC) با همکاری و حمايت معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقيقات و فنآوری به همت کتابخانه منطقهيی علوم و تکنولوژي، شهريور ماه امسال در نشانی الکترونيکی www.srlst.com راهاندازی شد.
اين پايگاه از پتانسيل لازم برای نمايهسازی نشريات فارسي، عربي، اردو و لاتين برخوردارست و مذاکراتی نيز برای همکاری با کشورهای اسلامی از طريق سازمان کنفرانس اسلامی انجام شده است.
پژوهشگران ايرانی نخستين نقشه پروتينی سلولهای بنيادی جنين انسان را ارائه کردند
پژوهشکده رويان جهاد دانشگاهی از ارائه نقشه پروتئينی سلولهای بنيادی جنين انسانی برای نخستين بار در جهان خبر داد. به گفته دکتر بهاروند از مجريان طرح که با همکاری پژوهشکده بيوتکنولوژی کشاورزی انجام شده، اين نقشه شناخت دانشمندان را در زمينه زيستشناسی اين سلولها افزايش می دهد. از ديگر موفقيتهای امسال محققان رويان، معرفی شناسه سطحی موسوم به Thy1.2 بود که تنها در سطح بنياختههای مزانشيمی يافت می شود و برای اولين بار در دنيا توسط پژوهشکده «رويان» گزارش شده است. دکتر اسلامی نژاد، عضو هيات علمی پژوهشکده رويان و مسوول اين پژوهش در اين زمينه گفت: با ارائه اين شناسه به دنيا اميد آن می رود که در آينده جداسازی اين سلولها نيز مانند بنياختههای خونساز طی چند ساعت و به سادگی صورت گيرد. ساده و سريع شدن جداسازی اين سلولها مرحله مهمی در راه استفاده از آنها جهت درمان است.
نخستين مقاله حاصل تحقيقات داخل کشور در معتبرترين مجله علمی جهان چاپ شد
دکتر حسين استکي، سيد رضا افراز و روزبه کيانی پژوهشگران پژوهشگاه علوم شناختی پژوهشگاه دانشهای بنيادی و مرکز تحقيقات مغز و علوم شناختی دانشگاه شهيد بهشتی که موفق به چاپ اين مقاله در مجله نيچر شدند، در تحقيقاتشان کوشيدهاند چگونگی تشخيص چهرهها و طبقهبندی اشياء بصری در مغز را شناسايی کنند. مجله «نيچر» با بيش از 150 سال سابقه انتشار از معتبرترين مجلات علمی در سطح جهان به شمار می رود که به انتشار نتايج مهمترين تحقيقات علمی دنيا می پردازد و چاپ مقاله علمی در آن مايه بيشترين اعتبار برای هر پژوهشگر و مرکز تحقيقاتی است.
دکتر استکی رييس پژوهشکده علوم شناختی پژوهشگاه دانشهای بنيادی و بنيانگذار گروه تحقيقاتی مغز و علوم شناختی دانشگاه شهيد بهشتی و همکارانش که طی چند سال اخير به يکی از گروههای علمی شناخته شده بينالمللی در علوم اعصابشناختی تبديل شدهاند تحقيقات آنها به بررسی بخشی از مغز موسوم به The inferior temporal cortex) IT) اختصاص دارد که براساس تحقيقات انجام شده، گمان می رود آخرين ناحيه از مسير قدامی قشر مغز در سيستم بينايی نخستيان است که در آن تشخيص و بازشناخت اشياء صورت می پذيرد. اين محققان می کوشند با تحريک اين بخش در مغز ميمونها رابطه اين نورونها با رفتار ميمونها در تشخيص اشياء و چهرهها بررسی کنند.
ايران به جمع 9 کشور دارای فناوری توليد آب سنگين پيوست
بی ترديد يکی از برجستهترين زمينههای موفقيت علمی کشور در سال جاری تداوم حضور سرافرازانه دانشگران و محققان جوان ايرانی در عرصه فناوری صلحآميز هستهيی بود که علی رغم تهديدها، توطئهها و تحريمهای همهجانبه بيگانگان محقق شد. تداوم حرکت بالنده پژوهشگران کشورمان در مسير دستيابی به فنآوری صلح آميز هستهيی که پيوستن ايران به جمع 9 کشور دارای فنآوری توليد آب سنگين، افتتاح پروژه توليد ژنراتور موليبدن - تکنستن، تصويب و آغاز کار رسمی پژوهشگاه علوم و فنون هستهيي، تنها بخشی از دستاوردهای پرشمار آن است نشان داد جنجال آفرينی ها و تهديدها نمی تواند خللی در عزم و اراده دانشگران، دانشگاهيان و پژوهشگران جوان ايرانی در دستيابی به فنآوری هستهيی ايجاد کند.
پروژه مجتمع توليد آب سنگين اراک که يکی از شاخصهای دانش هستهيی کشور به شمار می رود شهريورماه امسال توسط رييس جمهور و با حضور برخی از اعضای هيأت دولت افتتاح شد. توليد آب سنگين در کشور گامی در راه ساخت راکتورهای اورانيوم طبيعی آب سنگين است.
موفقيت درخشان محققان ايرانی در دستيابی به روش جديد ترميم ضايعات نخاعي
محققان گروه تحقيقات درمان ضايعات نخاعی دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش جديدی برای درمان ضايعات نخاعی با پيوند سلولهای شوان دست يافتند.
به گفته مجريان طرح، در پروژه ترميم ضايعات نخاعی در بيمارستان امام خمينی (ره) از بين پنج هزار بيمار مورد معاينه، 500 نفر مورد ارزيابی قرار گرفته و پس از آن 30 نفر انتخاب و مورد عمل جراحی قرار گرفتند که از اين بين40 درصد بهبودی جسمی و حسي، 35 درصد بدون تغيير و 25 درصد نيز در مراحل اوليه پس از جراحی قرار دارند.
تا پيش از اين تنها سه مرکز تخصصی خدماتی در دنيا برای بيماران ضايعات نخاعی وجود داشت که با تلاش محققان ايرانی امکان ترميم ضايعات نخاعی با روشی ابداعی و موثرتر در کشور مهيا شد که البته قرار است طی ماههای آينده اين مرکز از حالت انحصاری خارج شده و در سه نقطه کشور مراکز ديگری جديد راه اندازی شوند تا گستره بيشتری از بيماران از اين خدمات بهره مند شوند.
پژوهشگران ايرانی با ساخت پروتز عصبی امکان گام برداشتن افراد دچار ضايعات نخاعی و مغزی را فراهم کردند
تيم تحقيقاتی مهندسی پزشکی دانشگاه علم و صنعت ايران به عنوان دومين کشور جهان موفق به طراحی و ساخت مينی کامپيوتر برای کمک به گام برداشتن افراد دچار ضايعه مغزی و نخاعی شدند.
به گفته مجريان طرح، سيستم ساخته شده بر روی افراد فلج کامل از ناحيه کمر به کار گرفته شده و اين افراد به خوبی قادر به بلند شدن از صندلی چرخدار، نشستن، ايستادن و گام برداشتن شدهاند که با اين موفقيت افق جديدی برای توانبخشی افراد معلول ضايعه نخاعی باز شده است.
آيين نامه احراز استعدادهای برتر و نخبگی تدوين و تصويب شد
سرانجام بعد از چند سال بحث و پيگيري، آيين نامه احراز استعدادهای برتر و نخبگی تدوين و شهريورماه در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصويب شد تا بحث حمايت از نخبگان و همچنين فعاليت بنياد نخبگان به شکلی نظامند اجرايی شود.
بر اساس اين آيين نامه، راه يافتگان برتر مرحله نهايی المپيادهای معتبر بينالمللی و داخلی دانشآموزی و دانشجويي، رتبههای برتر آزمونهای سراسري، مسابقات و جشنوارههای علمی و قرآنی معتبر داخلی و خارجي، مخترعان و مکتشفان برگزيده، برگزيدگان از جمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه، پژوهشگران نمونه و اعضای هيات علمی ممتاز دانشگاهها و مدرسان و محققان برگزيده حوزه، شخصيتهای برجسته علمي، اقتصادي، اجتماعی و فرهنگي، پديدآورندگان آثار بديع و ارزنده ادبی و هنری مشمول شرايط احراز استعدادهای برتر و نخبگی شناخته شدند.
تولد نخستين حيوانات شبيه سازی شده خاورميانه در پژوهشکده رويان
با تلاش محققان پژوهشکده رويان جهاد دانشگاهي، ايران به جمع کشورهای دارای فنآوری توليد حيوانات شبيهسازی شده پيوست.
اولين حيوان شبيهسازی شده جهت دستيابی به دانش شبيه سازی (کلونينگ) برهای از نژاد افشاری بود که شامگاه يازدهم مرداد در مرکز اصفهان پژوهشکده رويان متولد شد. اين گوسفند ماده متاسفانه بيشتر از چند دقيقه زنده نماند؛ اما به فاصلهای کوتاه، دومين گوسفند شبيهسازی ايران در هشتم مهر ماه سال جاری از طريق عمل سزارين در پژوهشکده «رويان» اصفهان متولد شد. اين بره که «رويانا» نامگذاری شده، با گذشت حدود شش ماه در سلامت کامل به سر می برد و پژوهشگران به دنبال يافتن زوجی مناسب برای اين گوسفند هستند تا در ادامه تحقيقات خود، برههای حاصل از اين گوسفند حاصل از شبيهسازی را مشاهده و بررسی کنند.
اين موفقيت علمی که از آرزوهای دانشمند جهادگر زندهياد دکتر سعيد کاظمی آشتيانی رييس فقيد پژوهشکده رويان بود، بازتاب وسيعی در خبرگزاری ها و رسانههای بينالمللی داشت که ضمن اذعان به اهميت موفقيت پژوهشگران کشورمان در اين حوزه راهبردی از علوم و فنآوری زيستی از آن به عنوان يک رويداد مهم علمی و بخشی از تلاشهای ايران برای تبديل شدن به مرکز تحقيقات پزشکي، هوافضا و هستهيی در منطقه ياد کردند.
آغاز پروژه کلونينگ درمانی در ايران
محققان پژوهشکده رويان در پی اتمام موفقيتآميز طرح شبيهسازی حيوانات، اجرای طرح کلونينگ انسانی را با هدف درمان برخی بيماری ها آغاز کردهاند.
محققان رويان با تاکيد بر اين که هدف اين طرح به هيچوجه توليد انسان شبيهسازی شده نيست در تلاشند از جنينهای اوليه شبيه سازی شده (بلاستوسيت هفت روزه) سلولهای بنيادی توليد کرده و آنها را به سلولهای عصبی تمايز داده و به بيماران قطع نخاعی انتقال کنند.
هدف از کلونينگ درمانی که تحقيقات آن علاوه بر ايران در معدودی ديگر از کشورهای پيشرفته در اين حوزه نيز دنبال می شود توليد سلولهايی با توانايی توليد عصب يا ساير سلولهای تمايز يافته مشابه خود فرد است که مشکلات و عوارض پيوند را ايجاد نمی کند.
داروی اريتروپويتين برای درمان بيماران کليوی در کشور توليد شد
پژوهشگران مرکز رشد واحدهای فنآوری فرآوردههای دارويی دانمشگاه علوم پزشکی تهران پس از پنج سال تلاش تحقيقاتی موفق به توليد داروی اريتروپوتيين شدند که اين موفقيت ايران را در جمع ده کشور توليد کننده آن قرار داد.
داروی اريتروپوتيين، دارويی است که در بيماران مبتلاء به نارسايی مزمن کليه و بيمارانی که کليه خود را از دست داده و تحت دياليز قرار می گيرند و نيز ساير بيمارانی که به هر دليلی اريتروپويتين در خونشان دارند، استفاده می شود.
نخستين گوسفند حاصل از لقاح خارج رحم در ايران متولد شد
برای نخستين بار در ايران اولين گوسفند حاصل از لقاح خارج رحمی و بلوغ آزمايشگاهی تخمک متولد شد. ساعت 9 شب شنبه اول مهر 1385، اولين بره حاصل از باروری خارج از رحمی (IVF) و بلوغ آزمايشگاهی تخمک (IVM) موسوم به «روياني» با عمل سزارين به دنيا آمد. تا قبل از اين در ايران و خاورميانه از روش باروری آزمايشگاهی برای باردار کردن دامها استفاده نشده بود و تلقيح مصنوعی در دامها به سبک سنتی انجام می پذيرفت.
دستيابی به اين فن آوری گامی در حفظ گونههای در شرف انقراض بوده و ضمن کمک به رفع معضلات مرتبط با بار وری می تواند پايهای برای مطالعات بعدی در زمينه شبيه سازي، به نژادی دام و حفظ گونه های با ارزش حيات وحش باشد.
برنامه ملی پايش نوآوری دانشجويان ايران آغاز به کار کرد
برنامه ملی پايش نوآوری دانشجويان ايران به منظور بهره گيری از ايدههای دانشجويی در جهت حل مشکلات سازمانهای فعال در عرصه صنعت، اقتصاد و فرهنگ به همت سازمان توسعه نوآوری های دانشجويان کشور (ايسيدو) وابسته به جهاد دانشگاهی اجرا می شود.
سازمان توسعه نوآوری های دانشجويان کشور با هدف کاربردی سازی نوآوری های برتر دانشجويی از روز 15 آبان آغاز به کار کرد و به جمعآوري، ارزيابي، دسته بندی و گزينش طرحهای نوآورانه دانشجويی اقدام کرده است.
داروی «سينوکس» برای مداوای بيماری MS در کشور توليد شد
محققان شرکت خصوصی «سيناژن» موفق به توليد داروی اينترفرون بتای انسانی نوترکيب شدند.
اين طرح که جايزه زيست فنآوری سال کشور را نيز به خود اختصاص داد انحصار داروی آمريکايی «اونکس» را در نظام دارويی يکشور پايان داد.
اينترفرون بتای انسانی نوترکيب توليد شده در کشور، نمونه «يبوژنريک» داروی وارداتی «اونکس» است و از لحاظ ضوابط معتبرترين موسسات دارويی جهان و همچنين مطالعات بالينی انجام شده در کشور، دارای ويژگی ها و اثراتی کاملا مشابه داروی وارداتی است که سالها در درمان بيماری ام.اس استفاده می شود.
توليد اين دارو که به صورت آمپول عرضه می شود تا پيش از اين، در انحصار دو کشور آمريکا و سوئيس بوده و از لحاظ ويژگی های دارويی با داروی اينترفرون بتای وارداتی موسوم به «اونکس» مطابقت دارد.
کرسی های نظريه پردازي، نقد و مناظره در آيين نامه ارتقای اعضای هيات علمی گنجانده شد
هيات حمايت از کرسی های نظريه پردازي، نقد و مناظره با بررسی پيشنويس آيين نامه جديد ارتقای اعضای هيات علمي، در خصوص پيشنهاد وزارت علوم در ارتباط با امتيازات کرسی های نظريه پردازي، نقد و مناظره تصميمگيری کرد که براساس آن، از اين پس به دارندگان نوآوري، نظريه و نقد علمی در عرصه علوم انسانی که نوآوري، نظريه و يا نقد آنها از طريق کرسی های معتبر ارزيابی شده باشد، امتياز درخوری اختصاص خواهد يافت.
موفقيت ايران در دستيابی به داروی کنترل ايدز
پژوهشگران پزشکی کشورمان با ساخت ترکيبات دارويی جديد موسوم به «آيمود» به روش نوينی برای تقويت سيستم ايمنی بدن در بيماران دست يافتهاند که به درمان بيماری ايدز و ساير بيماری های ناشی از ضعف ايمنی بدن منجر می شود. اين دارو که حاصل حدود پنج سال تلاش بيش از 60 نفر از پژوهشگران و متخصصان داخلی و همکاری جمعی از محققان خارجی است با افزايش نوعی از سلولهای ايمنی بدن موسوم به CD4 بدن را در برابر عوارض ويروس HIV تقويت کرده و طول عمر بيشتری را برای بيمار فراهم می کند. به گفته وزير بهداشت، اساس اين دارو که ابتکار دانشمندان ايرانی است، گياهی بوده و عوارض مهمی در مراحل آزمايش آن مشاهده نشده است. عليرغم دوره کوتاه مدت مصرف دارو (90 روز) در مدت زمان درمان دو ساله، جلوی عوارض بيماری گرفته می شود و با قطع دارو حداقل تا يک سال سطح گيرندههای CD4 بالا نگه داشته شده و اين دستاورد بزرگی در درمان ايدز/ HIV است.
داروی IMOD به عنوان تحريک کننده سيستم ايمنی در اروپا به ثبت اختراع رسيده و شرکت توليدی سازنده آن، محصولات جديدی چون اشکال خوراکی داروی ايدز را در دست تحقيق دارد.
شيوه بديع اعلام خبر اين موفقيت علمی از پررنگترين حاشيههای علمی سال بود.
راه اندازی بزرگترين مجتمع توليد داروهای نوترکيب آسيای جنوب غربي
مجتمع توليد فراوردههای دارويی نوترکيب انستيتو پاستور ايران در ايام دهه فجر امسال با حضور رييس جمهور، وزير بهداشت و جمع ديگری از مسئولان و پژوهشگران کشور راه اندازی شد.
اين مجتمع توليدی که پس از ساليان طولانی و زحمات فراوان بخشهای مختلف کشور در مجتمع توليدی تحقيقاتی انستيتو پاستور ايران به بهره برداری رسيده، دستاوردی افتخارآفرين در عرصه بهداشت و صنعت کشور است که کشور را از واردات اين فراوردهها بی نياز می کند.
دستاورد مهم اين طرح ملی دستيابی به دانش زيست فناوری و توليد فراوردههای مختلف نوترکيب در مقياس صنعتی است که قطعا راهگشا و گسترش دهنده اين فن آوری در عرصههای مختلف صنعت کشور است.
اين مجتمع که در مجموعهای به مساحت حدود 50 هزار متر مربع در کيلومتر 25 اتوبان تهران - کرج واقع شده است، با بودجهای بالغ بر 60 ميليارد تومان ايجاد شده و شامل بخشهای متنوع توليد فراوردهای نوترکيب از جمله واکسن هپاتيت بي، توليد استرپتوکيناز، توليد آلفا اينترفرون (2 بي) و توليد اريتروپويتين و بخش فرمولاسيون، پرکنی و بستهبندی است.
پرتاب موفقيت آميز اولين محموله کاوش با راکت ساخت ايران به فضا
اين محموله در پی توافق بين دو وزارتخانه دفاع و پشتيبانی نيروهای مسلح و علوم، تحقيقات و فناوری در قالب طرحی فراسازمانی با کارفرمايی موسسه آموزشی و تحقيقاتی صنايع دفاعی طراحی و ساخته شده و با راکت پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی به فضا در پاييز 85 پرتاب شد.
موفقيت پژوهشگران ايرانی در شناسايی نقش ترکيب اکسيد نيتروژن در ناباروری مردان
پژوهشگران ايرانی به يافتههای جديدی درباره نقش ترکيب اکسيد نيتروژن در ناباروری مردان پی بردند که می تواند در بارورسازی مردان نابارور که اسپرم آنها از نظر ساختاری دچار آسيب شده است، موثر باشد.
اين موفقيت علمی که در جريان برگزاری بيستودومين کنفرانس سالانه جامعه اروپايی توليد مثل انسانی در جمهوری چک اعلام شد، از سوی خبرگزاری ها و رسانههای خبری بينالمللی بازتاب يافته است.
دکتر ايرج اميري، مدير آزمايشگاه جنينشناسی مرکز IVF بيمارستان فاطميه همدان گفت: در سالهای اخير اکسيد نيتريد (NO) به عنوان مولکولی شناخته شده است که نقش مهمی را در تنظيم بيولوژی و فيزيولوژی سيستم توليد مثل ايفا می کند و ما می دانيم که اين مولکول می تواند عملکرد اسپرمها همچون جنبندگی و سيستم سوختوساز آنها را تغيير دهد.
بهينه سازی فرمولاسيون مؤثر در ژن درمانی سرطان ريه
تيمی از پژوهشگران دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهيد بهشتی با مدل سازی غشای سلولی موفق به بهينهسازی داروهای مؤثر در ژن درمانی سرطان ريه در سطح آزمايشگاهی شدند که در ادامه اين تحقيقات و در صورت کارايی موفق آن روی نمونههای حيوانی و انسانی می تواند به افزايش اميد به زندگی در مبتلايان به سرطان ريه منجر شود.
اين محصول از ترکيباتی بسيار ساده، ارزان و کاربردی در مقياس نانو تهيه شده است.
کسب جايزه ويژه آکادمی چشم پزشکی آمريکا
دکتر حميد احمديه، استاد چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهيد بهشتی موفق به دريافت جايزه ويژه آکادمی چشم پزشکی امريکا در سال 2006 شد.
جايزه ويژه آکادمی چشم پزشکی آمريکا ( Achievement Award) هر ساله به چشم پزشکانی که بيشترين تلاش را در توليد علم و ارائه مقالات در زمينه تازهترين تحقيقات چشم پزشکی داشتهاند، اهدا می شود.
جايزه علمی سال جهان اسلام در رشته شيمی به «دکتر شمسی پور» اعطا شد
جايزه سازمان علمي، آموزشی و فرهنگی کشورهای اسلامی (آيسسکو) در رشته شيمی به دکتر مجتبی شمسی پور استاد شيمی دانشگاه رازی کرمانشاه و پرمقالهترين دانشمند ايرانی در ISI اعطا شد.
جوايز علمی سال 2006 «آيسسکو» همزمان با مراسم افتتاحيه سومين کنفرانس وزرای آموزش عالی و تحقيقات علمی کشورهای اسلامی توسط شيخ ناصر محمد الاحمد الصباح نخست وزير کويت به دکتر شمسی پور و پنج دانشمند مسلمان ديگر اعطا شد.
پژوهشگران و انديشمندان ايرانی مقيم خارج از کشور نيز در سالی که گذشت افتخارات زيادی را کسب کردند که به پررنگ تر شدن نام «ايران و ايراني» در عرصه جهانی انجاميد.
سفر نخستين فضانورد ايرانی به فضا
انوشه انصاري، نخستين فضانورد ايرانی به عنوان نخستين زن فضاگرد جهان به ايستگاه فضايی بين المللی رفت.
انوشه انصاری صبح روز 27 شهريور با عبور از مرزهای فضا نام خود را به عنوان نخستين زن گردشگر فضايی در تاريخ ماموريتهای فضايی جاودانه کرد.
وی که در اين سفر تاريخی 11 روزه با مايکل لوپز آلگريا فضانوردی از ناسا و کيهان نورد روس ميخاييل تورين همراه بود روز چهارشنبه 29 شهريورماه در ايستگاه فضايی بينالمللی قدم گذاشت.
نخستين فضانورد ايرانی که برخلاف سه گردشگر فضايی قبلی که صرفا ثروتمندانی ماجراجو بودند، چهرهای علمی و کاملا شناخته شده در عرصه طرحهای پيشتازانه فضايی است اگرچه با پرداخت 20 ميليون دلار و به عنوان يک گردشگر فضايی به آژانس فضايی روسيه راهی فضا شد ولی با انجام آزمايشهای متعدد علمی در ايستگاه فضايی و تلاش کمنظير در ثبت تجارب خود با هدف انتقال آن به مردم خود را به عنوان چهرهای کاملا علمی و متمايز با ساير گردشگران فضايی در کانون توجه رسانهها قرار داد.
وی در اين سفر همچنين به عنوان نخستين وبلاگنويس فضايی کوشيد تجارب خود را به طور مستقيم با ميليونها علاقمند به فضا تقسيم کند.
اختر فيزيکدان جوان ايراني، به نحوه تشکيل کهکشانهای مارپيچی دست يافت
گروهی بينالمللی از اخترشناسان به سرپرستی دکتر کامبيز فتحي، اختر فيزيکدان جوان ايرانی دانشگاه استکهلم سوئد، نحوه تشکيل کهکشانهای مارپيچی را بررسی کردند.
گروه بينالمللی از اخترشناسان آمريکا، ايتاليا، شيلی و برزيل تحت سرپرستی اين دانشمند ايرانی برای نخستين بار در تاريخ اختر شناسي، سرعت سقوط مواد سرازير به درون ابر سياه چاله مرکزی يک کهکشان اندازهگيری شدند که اين امر می تواند اطلاعات بسيار با ارزشی را در پيش بينی روند تکامل ابر سياه چالهها در اختيار دانشمندان قرار دهد.
کهکشانهای مارپيچی به حدی بزرگند که ديناميک فيزيکی و شکلشان تحت تاثير جاذبه خودشان تغيير می کند و اين کشف نشان می دهد سرعت سقوط مواد در مارپيچهای مرگ به سوی ابر سياه چاله مرکز کهکشانها بسيار سريعتر از ميزانی است که فرضيههای کنونی پيش بينی می کردند، به طوری که تنها در مدت 200 هزار سال، مواد از دورترين کرانههای کهکشان که از ديد تلسکوپ ها خارج است، به درون سياه چاله مرکزی سقوط می کنند.
صحه برندگان جايزه نوبل براهميت نظريه جنجالی فيزيکدان جوان ايراني
پروفسور شهريار صديق افشار، استاد جوان ايرانی دانشگاه «روئن» آمريکا که با ارائه نظريهای درباره ماهيت دوگانه نور، نظريه «بوهر» - از پذيرفته شده ترين نظريههای فيزيک کوانتوم - را پس از هشتاد سال با قاطعيت رد کرده است، با چاپ نتايج آزمايش تازهاش در يکی از معتبرترين مجلات فيزيک جهان که جمعی از داوران آن از برندگان جايزه نوبل فيزيک هستند، بار ديگر بر اهميت نظريه بنيادينش صحه گذاشت.
بر اساس نظريه پروفسور صديق افشار که با آزمايشهای مختلف صحت آن را نشان داده، نور می تواند به صورت همزمان، ماهيت موجی و ذرهيی داشته باشد.
در صورت اثبات اين فرضيه جديد، بر بخش مهمی از نظريه «تعبير کپنهاک» نيلرز بوهر - فيزيکدان مشهور دانمارکی - خط بطلان کشيده می شود.
دکتر مبشر و تهيه نخستين نقشه سهبعدی از جهان
نام دکتر بهرام مبشر، اخترشناس برجسته ايرانی و نماينده سازمان فضايی اروپا (ESA) در ناسا که به واسطه نقش شايانی که در تهيه و بررسی ژرفترين تصوير از جهان موسوم به «فراژرف» داشته، در محافل کيهانشناسی جهان کاملا شناخته شده است، اواخر امسال نيز در پی يکی ديگر از موفقيتهای برجسته کيهانشناسی سالهای اخير که تهيه نخستين نقشه سهبعدی از چارچوب ماده تاريک جهان بوده، بار ديگر مطرح شده است.
اين موفقيت علمی چندی پيش در يک کنفرانس خبری در دويست و نهمين نشست انجمن ستارهشناسی آمريکا در واشنگتن اعلام و در قالب مقالهای در مجله نيچر گزارش شد. اين پژوهش بهترين مدرک علمي، عنوان شده که الگويی از توزيع کهکشانها را در پی توزيع ماده تاريک ارائه می کند.
اين تحقيق که حاصل 1000 ساعت رصد توسط تلسکوپ فضايی هابل بوده است، تاييد زيبايی از تئوری های استاندارد برای توضيح نحوه تکامل ساختارها در کائنات طی ميلياردها سال ارائه داده و در حالی که مطالعات قبلی بر روی ماده تاريک وابسته به شبيهسازی ها بوده، يافته اخير جزئيات توزيع ماده تاريک را در مقياس گسترده به شکل سه بعدی ارائه کرده است.
موفقيت بی سابقه دانشمند ايرانی و اميدواری تازه در درمان ناباروری مردان
«پروفسور کريم نيريان» و همکارانش در دانشگاه «جورج آگوست گوتينگن» آلمان و «نيوکاسل» انگليس موفق شدند که برای نخستين بار در جهان موفق به بارورسازی اسپرمهای توليدی از سلولهای بنيادی جنينی استخراج شده از موشهای آزمايشگاهی شدند.
نيريان و همکارانش با اين موفقيت بی سابقه ثابت کردند که می توان از اسپرمهای رشد يافته از سلولهای بنيادی جنينی در زاد ولد استفاده کرد.
به گفته دانشمندان اين کشف مهم که در موش آزمايشگاهی صورت گرفته است می تواند در نهايت به زوجها کمک کند تا حتی با وجود ناباروری مردانه صاحب فرزند شوند.
پژوهشگر ايرانی دانشگاه «بريستول» انگلستان ارتباط کم خوابی با ابتلای کودکان به چاقی را نشان داد
براساس يافتههای دکتر شهراد طاهري، پزشک دانشگاه «بريستول» در لندن، عدم خواب کافی به هنگام شب نقش مهمی در ابتلا به اضافه وزن در دوران جوانی ايفا می کند که بخشی از آن ناشی از آشفتگی در اختلال در متابوليسم طبيعی در بدن است.
دکتر طاهری در مجله آرشيو بيماری در دوران کودکی در ادامه اين مطلب خاطر نشان کرد: اگر چه ژنتيک نقش بسيار قدرتمندی در ابتلا به چاقی دارد اما بخش اعظمی از اپيدمی چاقی در عصر حاضر در اثر عوامل محيط زيستی است که مهمترين آنها داشتن رژيم غذايی نامطلوب و فقدان تحرک بدنی است.
استاد ايرانی دانشگاه پلی تکنيک سوييس برنده مدال علمي«بلوندل» شد
پروفسور فرهاد رشيدی حائري، رييس گروه تحقيقات «سازگاری الکترومغناطيس» دانشگاه پلی تکنيک لوزان سوييس موفق به دريافت مدال علمی «بلوندل» انجمن مهدسی برق، الکترونيک و فن آوری اطلاعات و ارتباطات فرانسه شد.
پروفسور رشيدی به دليل تحقيقات گسترده در زمينه بررسی اثرات الکترومغناطيسی رعد و برق و ارائه مدلها و نرم افزارهايی برای تحليل اين اثرات که در کاهش اثرات مخرب ناشی از صاعقه بر سيستمهای الکتريکی و الکترونيکي، خصوصا تجهيزات خطوط انتقال برق موثر بوده است به دريافت اين جايزه معتبر علمی نايل شد.
پرفسور رشيدی حائری در سال 2005 نيز به پاس موفقيتهای خود در اين حوزه موفق به دريافت جايزه انجمن دستاوردهای تکنيکی IEEE شده بود.
دانشمند ايرانی دانشگاه «کلرادو» و همکارانش موفق به ساخت سيستم جديد حرکت زيردريايی ها شدند
گروهی از محققان دانشگاه «کلورادو» آمريکا به سرپرستی دکتر کامران محسني، استاديار علوم مهندسی هوافضای اين دانشگاه موفق به طراحی نوعی سيستم آب پيمای جديد شدهاند که نسبت به انواع قبلی دقت بيشتری دارد و می توان از آن علاوه بر ساخت زيردريايی ها و تجهيزات زيردريايی به عنوان سيستم هدايت رباتی بسيار ريز برای رديابی در مجاری گوارشی انسان استفاده کرد.
تلاش برای ساخت اين وسيله بخشی از طرح بزرگتری برای توليد يک ناوگان دريايی از ابزار زيردريايی خودکار است که بتوانند وضعيت و شرايط اقيانوسها را اندازهگيری و ارزيابی کنند.
استاد ايرانی دانشگاه «پنسيلوانيا» در جمع 50 دانشمند برتر آمريکا قرار گرفت
مجله علمی «Scientific American»، پرفسور نادر انقطاع، استاد ايرانی دانشگاه «پنسيلوانيا» را به عنوان يکی از 50 شخصيت برجسته در حوزه علوم، اقتصاد و فنآوری سال معرفی کرد.
پرفسور نادر انقطاع از دانشگاه پنسيلوانيا و همکاران وي، شيوهای را پيشنهاد کردهاند که با استفاده از آن می توان با فنآوری های موجود، اجسام را تا حد زيادی غير قابل رويت کرد. اين يافته می تواند ايده نامريی کردن اشياء را که تا چندی پيش تنها در سطح داستانهای تخيلی علمی مطرح بود تا حد زيادی عملی کند.
منبع:سرويس «علمی ــ پژوهشي» خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)