دانشجو و دانشگاه از نگاه رهبر انقلاب
در پاسداشت 16 آذر روز دانشجو
با فرا رسیدن سالروز 16 آذر به عنوان یكی از مهمترین اتفاقات شكل گرفته در عرصه جنبش دانشجویی ایران كه روز دانشجو نامیده می‌شود، بر آن شدیم تا گزیده‌ای از بیانات مقام معظم رهبری در خصوص دانشجو و دانشگاه در دسترس خوانندگان محترم قرار دهیم كه در ذیل می‌آْید.
مقام معظم رهبری می‌فرمایند:
*به نظر من دانشجوى موفّق كسى است كه خوب درس بخواند؛ خوب تهذیب اخلاق كند و خوب به ورزش بپردازد.
*دانشگاه پایگاه اصلى انقلاب بوده و باز هم خواهد بود.
*دانشجویان یكى از قشرهاى زنده و فعّال و با نشاطند. در قضایاى اجتماعى و سیاسى هم باید همینطور زنده و فعّال و بانشاط شركت كنند.
*دانشجو، فرزند ماست؛ متعلّق به ماست؛ متعلّق به این كشور است.
*دانشجو جزو بچههاى برگزیده این خانواده بزرگى است كه اسمش ملت ایران است.
*اگر دشمنان نتوانستند دانشجو را در جهت خودخواسته به راه بیندازند، یقیناً كار و تلاش و تبلیغى مىكنند تا شاید بتوانند دانشجو را به انفعال و بىعملى بكشانند.
*انقلاب اسلامى، جهت گیرى دانشگاه را یكسره دگرگون كرد و خودباورى، و ابتكار، و استقلال، و پایبندى به ارزشهاى اسلامى، و جهاد علمى، و آزادى از اسارت و تبعیت، را جهت اصلى آن قرار داد.
*سادهانگارى است اگر امید و طمع دشمن بر رجعت دانشگاه به آن گذشته آفت زا، نادیده گرفته شود.
*امروز آماج بسیارى از تبلیغات خصمانه دشمنان، در درجه اول، دانشجویان و دانشگاهیانند.
*این خیلى ارزش دارد كه جوان و دانشجوى ما احساس كند این كارى كه الان به آن سرگرم و مشغول است، كارى است كه مىتواند آن را پاى خدا حساب كند و براى خدا دنبال بنماید.
*جوان - چه جوان دانشجو و چه بقیه نسل جوان - اگر حسّاسیت و شوق و شور خودش را از دست داد، دیگر آن جوانى نیست كه انسان بتواند براى آینده كشور به او امید ببندد.
*صفا و معنویت و نورانیّت و پاكى جوانان ما بر خیلى از چیزهایى كه امروز سعى مىشود در محیط جوان و بخصوص در محیط دانشجویان تزریق و تلقین و تحمیل شود، فائق خواهد آمد.
*طبیعت جوان، طبیعت دانشجو و نهضت دانشجویى، مقابله با نفوذ بیگانه، نفوذ دشمن، نفوذ قلدرها، زورگوها و دیكتاتورهاى بینالمللى در داخل مسائل یك كشور است.
*انتظارم از نسل جوان، بهویژه دانشجویان این است كه صفا و یكرنگى و طهارت اخلاقى داشته باشند و از دوز و كلكهایى كه مربوط به دوره بعد از جوانى و مربوط به ابتلائات زندگى است، خود را دور نگه دارند.
*هر كس در كشور ما نسبت به جامعه جوانِ دانشجو حسّاسیتِ همراه با احساس تكلیف نداشته باشد، بدون شك دچار غفلت است.
*دانشجوى ایرانى، با هوشمندىاش، با ایمانش، با احساس استقلالش، با احساس عزّتى كه امروز در ملت ایران و بخصوص در جوانان و دانشجویان ما هست، اگر سى سال كار كند، امید هست كه به قدر صد سالِ دیگران پیشرفت كند. من معتقدم بین گروههاى دانشجویى، با هر سلیقهاى كه هستند، باید روابط حسنه برقرار باشد.
*دانشجو اگر قدرت تحلیل سیاسى نداشته باشد، فریب مىخورد و فریب خوردن دانشجو، درد بزرگى است كه تحمّلش خیلى سخت است.
*اگر دانشجویان بخواهند قدرت تحلیل پیدا كنند، باید فعّالیت سیاسى بكنند؛ باید سیاست را بخوانند، بنویسند، بگویند، مذاكره و مباحثه كنند. تا این كار نشود، دانشجویان توانایى پیدا نمىكنند.
*من به طور خلاصه دانشگاه اسلامى را دانشگاهى مىدانم كه در آن، علم یك ارزش حقیقى است. آدم علم را براى گرده نانى كه از آن طریق مىشود به دست آورد، تحصیل نمىكند.
*عزیزان دانشجو! سخنرانى و اجتماعات ایرادى ندارد؛ اما دو گروه هیچ وقت همزمان در یك دانشگاه اجتماع تشكیل ندهند. این توصیه پدرانه من به شماست.
*امروز نسل روشنفكر دانشگاهى، یك مسؤولیت ویژه دارد.
*من اصل وجود نشریات دانشجویى و افزایش آن را تا هر مقدارى كه ممكن و مناسب باشد، تأیید مىكنم؛ خیلى خوب است.
*نشریات شما باید هدایتكننده باشند. ببینید از لحاظ هدایت - هدایت فكرى و دینى و احیاناً هدایت سیاسى جوانان - كجاها كمبود هست، در رفع آن كمبود بكوشید. این بارى است بر دوش شما به عنوان مطبوعات دانشجویى.
*امروز كشور و جامعه ما، بخصوص جامعهى جوان و بالاخص جامعهى دانشجویى ما به خودسازى و درونسازى احتیاج دارد.
*دانشجو باید با مسائل سیاسى آشنا شود و مغز تحلیلى پیدا كند.
*فهم سیاسى در دانشگاه، كه هم براى استاد، هم براى دانشجو یقیناً جزو ضروریّات است، با سیاستبازى ... نباید اشتباه شود.
*دانشگاه، باید سیاسى باشد، تا دانشجو فریب نخورد و وسیلهاى براى كسانى نشود كه مىخواهند سر به تن نظام اسلامى و جمهورى اسلامى و هیچكس دیگر نباشد!
*اینكه ما گفتیم دانشگاهها سیاسى باشند، معنایش این است كه دانشجو قدرت تحلیل سیاسى پیدا كند تا گروههاى بیرون دانشگاه نتوانند بر اوضاع دانشگاه مسلط شوند.
*دانشجو باید صاحب فهم سیاسى، قادر بر تحلیل سیاسى، قادر بر شناخت انگیزهها و جریانهاى سیاسى، و صاحب شناخت از اوضاع سیاسى كشور و جهان - نه فقط كشور - باشد.
*عشق و علاقه من به دانشجو، بخش عمدهاش ناشى از صفا و صداقت دانشجوست.
*از آفات جنبش دانشجویى این است كه به آرمانها و آرمانگرایى پشت كنند.
*خصوصیت دانشجو، تعمّق و تدقیق است.
*دانشگاه هم نوعى مسجد است.
*اگر مىخواهید دانشگاه به علم و تحقیق و انسانیت و خدمت و همه چیز برسد، راهش این است كه فضا را دینى كنید.
*مهمترین فریضه دانشگاهها این است كه در درون خودشان مسأله علم و تحقیق را دو دستى بچسبند.
*دانشگاهى كه در آن جنجال و شعار و هیاهو باشد، دیگر چندان به علم نخواهد پرداخت.
*عزیزان من! به این كه با نام اسلام در محیط جوانِ دانشجویى تلاش مىكنید، افتخار كنید.
*چون دانشجوها نسل فرزانه و آگاه و برگزیده كشورند، بایستى بیشتر از دیگران احساس مسؤولیت كنند.
*طبقه و قشر دانشجو بایستى اسیر جلوههاى دنیا نشود.
*یكى از خطرات محیط دانشجویى این است كه آنها از مسائل سیاسى و از سیاست دلزده شوند و كنار بروند.
*جوان باشى، اهل علم باشى، آزاد اندیش باشى، آرمانگرا باشى، شاد باشى، در صحنه باشى؛ همه اینها خصوصیاتى است كه در زیر عنوان دانشجو نهفته است.
*خاصیت دانشجویى، آرمانگرایى است.
* دانشجو؛ هوشمند و هشیار و باسواد و بانشاط و جوان و خستهنشو و آرمانگراست و دلش پاك است.
*یكى از وظایف مهم دانشگاهها عبارت است از نواندیشى علمى.
*آنچه كه براى یك محیط علمى و دانشگاهى وظیفه آرمانى محسوب مىشود، این است كه در زمینه مسائل علمى، نواندیش باشد.
*دانشگاه باید بتواند یك جنبش نرمافزارىِ همهجانبه و عمیق در اختیار این كشور و این ملت بگذارد تا كسانى كه اهل كار و تلاش هستند، با پیشنهادها و با قالبها و نوآوریهاى علمىِ خودى بتوانند بناى حقیقى یك جامعه آباد و عادلانه مبتنى بر تفكّرات و ارزشهاى اسلامى را بالا ببرند.
*خودسازى فكرى و اخلاقى و انقلابىِ درونىِ دانشجویان یك فریضه است.
*دانشگاه باید انقلابیّون مثبت پرورش دهد.
*باید محصول دانشگاههاى ما، انقلابىِ مثبت، انقلابىِ فعّال، انقلابىِ مسؤول، انقلابىِ متعهّد و امیدوار باشد.
*یك ملت و نسل جوان دانشجو بداند كه همیشه نباید شاگرد ماند و دست نیاز براى تولید علمى دیگران دراز كرد؛ باید به تولید علم پرداخت.
*هر چیزى كه مزاحم علم و آگاهى باشد، جایش در دانشگاه نیست.
*دانشگاه ضربه اساسى را از همین دخالتها و نقشآفرینى متحجّران سیاسى در محیطهاى دانشجویى مىخورد.
محیط دانشگاه، محیط بالیدن شخصیتها، جوشیدن استعدادها و بروز و ظهور نقاط درخشانِ پنهان در شخصیت انسان است.
*محیط دانشگاه را محیط بسیج علمى و سیاسى و فكرى و اخلاقى قرار دهید.
*اكنون دانشگاه به تلاش براى پیشرفت علمى و رشد فكرى و نورانیت معنوى روزافزون بیش از همیشه نیازمند است.
*براى جوان دانشجو هیچ فسادى بالاتر و خطرناكتر از خلاء ایمان آگاهانه نیست و این است كه زمینه‌ى همه‌ى فسادها و انحرافها را فراهم مى‌آورد.
*به‌هرحال نسل جوان دانشجو اگر به علم بپردازد و دانشجو باشد، این تعیین‌كننده‌ى شناسنامه‌ى ملت ما در بیست، سى سال دیگر است. علت احترام من به قشر دانشجو - كه شما هم جزو آنها هستید - در درجه‌ى اول این است.
