حجت‌الاسلام والمسلمين سيدحسن خمينی در ديدار اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجويان دانشگاه گيلان با تاکيد بر ضرورت اجتهاد در انديشه امام خمينی (ره) گفت: « پيش از اين هم گفته بودم که بايد به امام و انديشه های امام به عنوان يک مکتب نگاه شود.»
وی افزود:« متاسفانه به نظر می رسد بحث اجتهاد در انديشه امام از سوی برخی به عمد، بد فهميده شد.»
به گزارش ايسنا، در اين ديدار که در آستانه برگزاری همايش تبيين انديشه‌های سياسی امام خميني(ره) برگزار شد، نوه بنيانگذار جمهوری اسلامی ايران با گراميداشت روز معلم و ياد و خاطره آيت‌الله شهيد مرتضی مطهري، به وجود برخی نحله‌های فکری در تاريخ اسلام اشاره و از يکی از آنها يعنی از نحله اهل حديث که تقيد خشک و غيرمجتهدانه را سرلوحه خويش قرار داده بودند، ياد کرد و با اشاره به تداوم تاريخی اين نحله يادآور شد:« می توان گفت جريان القاعده در جهان امروز بازخورد آن نحله‌ای است که برآمده از تفکر اهل حديث است. اين تفکر می گويد برای سوالات جديد بايد به دنبال پاسخ‌های از پيش تعيين شده در متون مقدس برگرديم. عدم پذيرش نقش زمان و تاثير دوره‌های مختلف زمانی در اجتهاد از متون مقدس از مهم‌ترين ويژگی های اين تفکر است؛ البته اين جريان مختص اسلام نيست و در ساير اديان هم ديده می شود.»
براساس گزارش واحد خبر جماران، نوه امام در اين باره تصريح کرد:« طبعا يکی از آفت‌های اين تفکر جمود و در خود تنيدگی است و ممکن است فی حد نفسه طرفداران پاک و مخلص داشته باشد اما معمولا اين قضايا مدافعانی پيدا می کند که نان به نرخ روز خور هستند و کاسه داغ‌تر از آش می شوند و شروع می کنند شعارهای مهم‌تر از متن دادن.»
وی با اشاره به جريان ديگری که به بی نيازی از متون مقدس و کنارگذاشتن آن و قطع ارتباط با گذشته معتقد است، اضافه کرد:« دين‌گريزی و دين‌ستيزی رهاورد اين انديشه در غرب است که به صورت خزنده در تاريخ اسلام هم جريان داشت. »
نوه امام راحل، عارف به زمان بودن را از ويژگی های مهم و ضروری مجتهد دانست و اظهار داشت:« مجتهد می تواند حتی در زمانی که باب علم هم باز و امام معصوم در دسترس است، اجتهاد کند. ائمه بزرگوار ما به شاگردان و پيروان خود روش اجتهاد را ياد داده‌اند. وقتی شاگردان امام صادق از او می پرسيدند فلان مطلب را از کجا فهميديد امام نمی فرمودند هر چيزی که من می گويم درست است، بلکه در برابر اين پرسشها توضيح می دادند.»
سيدحسن خمينی تاکيد کرد:« دنيای جديد هر 10 سال به اندازه قرون اوليه اسلام مساله جديد دارد که در آنها به اجتهاد نياز داريم.»
فرزند يادگار امام با بيان اين که خوشبختانه ما در عصر بازگشت دين به عرصه اجتماعی زندگی می کنيم گفت: «در اثر انقلاب اسلامی ايران بازگشت به معنويت در جهان شکل گرفت و آن هجمه‌های دوران علم‌گرايی و چپ‌گرايی به دين فرونشست. هرگز نبايد از ياد برد روزهايی را که دين عامل بدبختی و نشانه عقب‌ماندگی معرفی می شد که بحمدالله اين موج شيطانی فروکش کرده است و دين و معنويت به عنوان نياز واقعی جامعه انسانی شناخته شده است.» 
وی معنويت بی شريعت را آفت بازگشت به دين عنوان کرد و اظهار داشت:« بحران‌های بزرگ جهان در قرون اخير مثل جنگ‌های جهانی باعث شد تا بشر به اين نتيجه برسد که علم منهای دين چه فضايی را می تواند برای دنيا به وجود بياورد. امروز وظيفه ما اين است که هشيار باشيم که معنويت بدون شريعت چه مصائبی را پديد خواهد آورد.»
سيدحسن خمينی در بخش ديگری از سخنان خود به تشريح نحله‌های گوناگون مواجهه با امام و انديشه‌ی ايشان پرداخت و افزود:« اين که دوره امام را تمام شده تلقی کنيم يا در مقابل بخواهيم برای هر پرسش جديد به دنبال پاسخ از پيش داده شده در سخنان امام که همان متن مقدس انقلاب اسلامی است، بگرديم و يا اين که برای يافتن راه حل‌های جديد در متون و انديشه امام اجتهاد کنيم، سه راهی است که پيش روی جامعه امروز ماست.»
وی با تاکيد بر اين که اجتهاد بايد چهارچوب مشخص داشته باشد، خاطرنشان ساخت:« اجتهاد فراتر و متفاوت از نقد است. در اجتهاد مجتهد از نقد می گذرد تا به اعماق حقيقت دست يابد.»
نوه امام راحل افزود:« متاسفانه بحث اجتهاد در انديشه امام از سوی برخی بد فهميده شد و به نظر می رسد کسانی به عمد می خواهند مباحث را بد بفهمند.»
فرزند يادگار امام تصريح کرد:« راه مورد نظر ما درباره انديشه امام اين است که به عنوان کسانی که انديشه امام را به مثابه انديشه های حقيقی و متن مقدس انقلاب می پذيرند در اين انديشه اجتهاد کنيم.»
سيدحسن خمينی در ادامه با اشاره به چالش های دين و مردم سالاري، آزادی و عدالت، عدالت و دين و ... گفت: « دغدغه پاسخ به سوالات جديد دغدغه مقدسی است، اما بايد پذيرفت که لزوما همه جواب ها درست نيستند فقط يکی از جواب ها درست است ولی همان طور که ما نمی توانيم اجتهادهای دارای اصول را در مکتب امام صادق تخطئه کنيم بايد حق اجتهادهای مختلف را به رسميت بشناسيم ولی اين به معنای آن نيست که لزوما بگوييم همه‌ی آنها درست است.»
به گزارش ايسنا،درادامه اين ديدار اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشگاه گيلان به طرح سوالاتی در زمينه امام و مردم سالاری و حضور نظاميان، حدود و ثغور اجتهاد در انديشه امام پرداختند.
حجت الاسلام و المسلمين سيد حسن خمينی در پاسخ به سوال دانشجويی مبنی بر اين که آيا بر مبنای انديشه حضرت امام نظاميان بعد از استعفا از عرصه ی نظامی گری می توانند وارد سياست بشوند، گفت:« در فضای نظامی مسايل آمرانه انجام می شود اما در جريانات سياسی افراد نه با دستور، که با گفت وگو و نقدو نظر عمل می کنند. برداشت من از نظريات حضرت امام اين است که اگر نظامی سلاح بر زمين گذاشته و استعفا دهد اشکالی ندارد در سياست وارد شود.»
فرزند يادگار امام افزود:« اين که حضرت امام در وصيت نامه الهی – سياسی خود در دو جا بر مساله عدم دخالت نظاميان در سياست تاکيد کرده است، نشان می دهد اين نگرانی تنها مربوط به برهه خاصی نيست.»
سيدحسن خمينی در پاسخ به سوال دانشجوی ديگری در خصوص حدود و ثغور اجتهاد اظهار داشت: « بايد بتوانيم متد و اصول روشنی برای اجتهاد در متون انقلاب تعريف کنيم. در اين صورت می توان اجتهاد کرد.»
نوه امام راحل در پاسخ به سوال دانشجويی در خصوص مردم سالاری در انديشه امام گفت:« در اين مساله بايد به گونه ای عمل کرد که نه به شرک آلوده بشود و نه به گونه ای باشد که هيچ کس نتواند حق رای داشته باشد و هيچ دخالتی برای آرای عمومی نباشد.»
سيدحسن خمينی در پاسخ به سوال دانشجوی ديگری در خصوص نحوه ی تکوين نظريه ولايت فقيه گفت: « صرف نظر از برداشت های گوناگون ، ولايت فقيه چيزی نيست که در آستانه انقلاب از سوی حضرت امام(ره) مطرح شده باشد بلکه اين تئوری سال ها قبل از پيروزی انقلاب اسلامی از سوی ايشان در نجف و در محافل علمی توسط امام و شاگردانشان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.»
نوه امام راحل در پايان با يادآوری سالگرد درگذشت کيومرث صابری فومنی در 11 ارديبهشت ياد و خاطره اين هنرمند متعهد و همه اصحاب فرهنگ و ادب را گرامی داشت.
