با توجه به اهمیت موضوع کارآفرینی در بستر دانشگاه و ارتباط سازنده دانشگاه با صنعت، روابط عمومی دانشگاه گیلان مصاحبه ای با دکتر حمزه امین طهماسبی رئیس کارگروه ارتباط با صنعت دانشگاه انجام داده است که در متن زیر می آید:
- لطفا در خصوص پیشینه، اهمیت و ضرورت ارتباط با صنعت دانشگاه توضیحاتی را ارائه فرمایید.
امروزه رسالت دانشگاه ها تنها محدود به آموزش و پژوهش نیست و ظهور دانشگاه های نسل سوم و چهارم در جهان نشان از ضرورت تغییر ماموریت دانشگاه ها در کشورهای در حال توسعه و لزوم حرکت آن ها در مسیر توسعه کارآفرینی و خلق ثروت و ایفای نقش در زمینه ی سیاست گذاری های جامعه خود دارد. از جمله مهم ترین راهکار های حرکت به سمت تحقق این رویکرد های نوین، توسعه و گسترش ارتباطات دانشگاه و صنعت است. به طور کلی دستیابی به توسعه ملی، توجه به رابطه صنعت و دانشگاه ها را ایجاب می کند، زیرا توسعه ملی شامل توسعه علم و تکنولوژی داخلی می شود و به نظر می رسد بدیهی ترین راهی که همزمان منجر به توسعه علم در مراکز دانشگاهی و صنعت خواهد شد، ایجاد رابطه بین این دو نهاد است. ارتباط دانشگاه و صنعت در كشور ايران داراي سابقه‌اي 70 ساله برابر با عمر دانشگاه در كشور است، اما به رغم توافق عمومي بر ضرورت و اهميت اين مهم، هنوز اين رابطه سيستمي و پيوسته نيست و به شكلي گاه‌به‌گاه و گسسته وجود دارد.
- مهم ترین مشکلات و موانع موجود بر سر راه توسعه همکاری های دانشگاه و صنعت در ایران چیست؟
در سند چشم‌انداز 1404كشور، بر توسعه دانش‌بنيان ايران با رعايت مشخصاتي چون استفاده بهينه از علم، فناوري و نوآوري و نيز تعامل سازنده بين تمام نهادهاي موجود و به طور خاص صنعت داخل کشور و دانشگاه تاکید شده است. با این وجود در حال حاضر تحقق این هدف در کشور ما با موانع مختلفی مواجه است که از جمله ی آن ها می توان به عدم وجود اعتماد دو طرفه بین دانشگاهیان و صنعتگران، وارداتی بودن بخش قابل توجهی از صنایع داخلی، تقاضا محور نبودن طرح ها و پایان نامه های دانشگاهی، عدم وجود ارتباط كافي بين رشته هاي دانشگاهي با نياز صنايع و اصرار صنایع داخلی بر روش هاي منسوخ و ناكارآمد اشاره کرد.
- با توجه به موانع موجود، دانشگاه گیلان در زمینه ی ارتباط با صنعت چگونه عمل می کند؟
دانشگاه گیلان در سال 1395 بطور عملی اقدام به تفکیک دو حوزه دفتر ارتباط با صنعت و کارآفرینی در زیر مجموعه ی دفتر کارآفرینی و ارتباط با جامعه نمود. سپس اقدامات متعددی در بُعد ساختاری انجام گرفت تا ارتباطات دانشگاهیان و صنایع سهولت و چابکی بیشتری پیدا کند. این اقدامات شامل تدوین فرایندهای اجرایی عقد قرارادادهای پژوهشی، فرمت بندی انواع مدل قراردادها و تفاهم نامه ها جهت سرعت بخشی و افزایش دقت در مفاد قراردادها، افزایش مشوق های مشارکت در طرح های پژوهشی و پایان نامه های کاربردی، اصلاح روش های اجرایی و کاهش بروکراسی اداری در این زمینه و همچنین تشکیل شورای صنعت دانشگاه برای بهبود کیفیت همکاری های صنعت و دانشگاه می شود.
- مدل های همکاری دانشگاه گیلان و صنعت شامل چه مواردی می شود؟
11 مدل همکاری بین دانشگاه گیلان و صنعت تدوین شده است که شامل اجرای طرح های پژوهشی و عملیاتی توسط دانشگاه، نظارت و مشاوره در پروژه ها و طرح ها توسط دانشگاه، تاسیس شرکت های مشترک با صنعت و پشتیبانی از آن ها، مشاركت و همکاری در تحقيق و توسعه و استقرار واحد های تحقیق و توسعه صنایع در دانشگاه، ارائه خدمات آزمایشگاهی از جانب دانشگاه به صنایع، برگزاری کارگاه های تخصصی توسط متخصصین صنعت برای دانشگاهیان با هدف معرفی ایده های پژوهشی و عملیاتی مستخرج از مشکلات و فرصت های صنایع، برگزاری کارگاه های تخصصی از جانب دانشگاه برای صنعتگران، برگزاری کارگاه های خلق ایده و معرفی صنعت توسط صنعتگران برای دانشجویان و دانشگاهیان، برگزاری دوره های آموزشی مورد نیاز صنایع توسط دانشگاه، حمایت از پایان نامه های دانشجویی در راستای رفع نیاز های کوچک صنایع، حمايت مالي صنعت براي ساخت تأسيسات، آزمايشگاه ها، مراكز رشد و مراكز تحقيقاتي مشترك، تأمین نیروی انسانی و محققين مورد نیاز صنایع و ارائه گرنت های تخصصی و بورسیه تحصیلی از جانب صنعت به اساتید و دانشجویان است. دانشگاه گیلان آمادگی دارد تا با هریک از مدل های همکاری معرفی شده، همکاری هایی را با صنایع داشته باشد.
- توضیح بیشتری پیرامون شورای صنعت دانشگاه، ساختار و اهداف آن ارائه فرمایید.
دانشگاه گیلان با هدف توسعه بیشتر همکاری ها با صنعت، در سال 1394 ساختاری تحت عنوان کلینیک صنعت با همکاری انجمن مدیران صنایع و سازمان صنعت، معدن و تجارت ایجاد نمود. این کلینیک در مدت فعالیت خود بازدیدهایی از برخی صنایع استان نظیر کارخانجات نئوپان فومنات و چای رفاه داشت که البته این بازدید ها در سطح مدیران دانشگاه و صنعت انجام می گرفت و منجر به حصول توافق هایی نیز شد. این کلینیک در سال جاری و با تصویب شیوه نامه اجرایی، در ساختاری جدید به نام شورای صنعت دانشگاه تغییر ماهوی یافته و درحال حاضر تحت نظر معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه و به ریاست مدیر کارآفرینی و ارتباط با جامعه به فعالیت می پردازد. این شورا متشکل از هشت کارگروه شامل کارگروه های نساجی و سلولزی، فلزی و قطعات خودرو، شیمیایی و پلیمر، ساختمانی، صنایع غذایی، لوازم خانگی و تجهیزات برقی، دارویی و پزشکی و کشاورزی و شیلات است که اعضا و سرپرست این کارگروه ها را اعضای هیأت علمی دانشگاه از رشته های مرتبط تشکیل می دهند. امکان سنجی، پژوهش و عارضه یابی بخش صنعت،هدایت تحقیقات دانشگاهی به سمت پژوهش های کاربردی و صنعتی، تشویق و ترغیب اعضای هیأت علمی و متخصصان به تجاری سازی فعالیت های پژوهشی، حل مشکلات فنی و تخصصی صنایع استان و توسعه دانش و مهارت های دانشگاهیان درخصوص مشکلات صنایع استان از طریق برگزاری نشست ها و کارگاه های تخصصی مهم ترین اهداف شورای صنعت دانشگاه گیلان هستند که این اهداف و برنامه های عملیاتی مرتبط با هر یک از آن ها در راستای تحقق مدل های همکاری دانشگاه گیلان و صنعت تعریف و تدوین شده است. از زمان آغاز فعالیت شورای صنعت در ساختار جدید، این مجموعه بازدید های میدانی مختلفی را از صنایع داخل استان نظیر فولاد آناهیتا، روغن گنجه رودبار، سبحان آنکولوژی، سبحان دارو و پارس موکت به عمل آورده که این بازدید ها منتج به انعقاد قرارداد های پژوهشی و توافق هایی پیرامون همکاری های مختلف میان این صنایع و شورای صنعت دانشگاه گیلان شده است.
- در سال گذشته دانشگاه گیلان در زمینه ارتباط با صنعت چه دستاورد هایی داشته است؟
دانشگاه گیلان در سال 95 موفق انعقاد 57 قرارداد پژوهشی با سازمان های دولتی و خصوصی گردید که این قرارداد ها در مجموع ارزشی بالغ بر 3 میلیارد تومان داشت. نکته شایان توجه اینکه این میزان نسبت به سال 94 از منظر تعداد رشد 122 درصدی و از نظر مبلغ نزدیک به 300 درصد رشد داشته است. برخی از طرح های اجرا شده طرح های ملی و تاثیرگذار بوده و رشد 72 درصدی تعداد قرارداد ها با سازمان های غیردولتی، با توجه به محدودیت های متعدد صنایع خصوصی جهت هزینه کرد تحقیقاتی، از جمله دستاوردهای مهم دانشگاه به شمار می رود. علاوه بر این تا پایان سال 96 قرارداد هایی در زمینه ی فروش دانش فنی به صنایع منعقد خواهد شد که این مهم سرآغازی بر فصل جدید همکاری های صنعت و دانشگاه گیلان خواهد بود.
