یکی از مؤثرترین راهکارهای تبادلات علمی و فرهنگی بین کشورها، حضور دانشجویان بینالمللی در دانشگاههاست؛ دانشجویانی با آداب، سنن، فرهنگ و زمینههای اجتماعی متفاوت از کشوری دیگر، که میتوانند علاوه بر تحصیل، ارتقاء و رشد زمینههای علمی، پیامآوران صلح و دوستی و ارتباط بین ملتها نیز باشند.
دانشگاه گیلان، نیز با تأکید بر توسعه روابط بینالملل و دیپلماسی علمی، همواره جایگاه ویژهای برای حضور و فعالیت دانشجویان بینالملل قائل بوده است. از اینرو روابط عمومی دانشگاه گیلان، در سلسله گفتوگوهایی با دانشجویان برتر بینالمللی، به بررسی دغدغههای آنها و فرصتها و چالشهای تحصیل دانشجویان بینالمللی در دانشگاه گیلان پرداخته است.
معنی جهاد، دانشجوی بینالمللی دانشگاه گیلان از کشور عراق که بر اساس معدل بهعنوان دانشجوی برتر معرفی شده است، در رشته نوازندگی موسیقی ایرانی، مقطع کارشناسیارشد دانشکده هنر و معماری تحصیل میکند.
این دانشجوی برتر بینالمللی، مدرک کاردانی نوازندگی عود را از هنرستان بغداد در سال ۲۰۰۵ و مدرک کارشناسی موسیقی از دانشگاه هنرهای زیبای بغداد را در سال ۲۰۰۹ اخذ کرده است. به دلیل علاقه به حوزه موسیقایی شرقی و خاورمیانه از گذشته به مطالعه و بررسی موسیقی نقاط مختلف خاورمیانه پرداخته است و در سال ۱۳۹۶ امکان تحصیل موسیقی ایرانی برای او فراهم شده و توانسته در دانشگاه گیلان تحصیل کند.
معنی جهاد، در پاسخ به پرسشی درباره رشته تحصیلی و فعالیتهایی که در این عرصه هنری انجام داده، اینگونه توضیح داد: «من در رشته نوازندگی موسیقی ایرانی تحصیل کردم و ساز تخصصی من عود است. باید گفت در حوزه فعالیتهای آموزشی، دو نشست تخصصی درباره عود توسط مؤسسه موسیقی اکنون با نام «سفر با عود عراقی» و دیگری با همکاری انجمن موسیقی کرمان در شهر کرمان برگزار شده است. همچنین دو نشست تخصصی در زمینه موسیقی عرب و موسیقی عراقی در دانشگاه هنر کرج و دانشگاه تهران در دست اقدام داشتیم که به دلیل شرایط پیشآمده و شیوع بیماری کرونا تاکنون برگزار نشده است. در زمینه آهنگسازی موسیقی ایرانی، نوازندگی ساز عود و اجرای کنسرت در تالار آوینی، کنسرت خاطرات بغداد در تالار رودکی با همکاری انجمن موسیقی ایران، رؤیای سندباد با همکاری مؤسسه فرهنگی هنری رسم کودکی بهصورت آنلاین نیز فعالیتهایی انجام گرفته است.
این هنرمند عرصه موسیقی، در بخش دیگر گفتوگو با اظهار اینکه همواره به کار گروهی و استفاده از خرد جمعی معتقد بوده و حداکثر تلاش خود را برای پیشبرد اهداف جمعی در فعالیتهای کاری و هنری به کار بسته است، در دانشگاه گیلان با دیگر دانشجویان خارجی ارتباط زیادی نداشته، اما توانسته با دانشجویان ایرانی بسیاری ارتباط دوستانه، مثبت و سازندهای برقرار کند. همچنین از دیدگاه وی به طور کلی سیستم آموزشی و پژوهشی دانشگاه گیلان در مدت تحصیلی که در آن داشته، همواره خوب بوده است.
دانشجوی دانشکده هنر و معماری، با بیان اینکه دانشگاه گیلان خانه من و اعضای دانشکده خانوادهام هستند، آشنایی با موسیقی ایرانی و سبکها و ژانرهای مختلف را از مزیتهای تحصیل در این دانشگاه برشمرد و برخورد با فرهنگ جدید و یادگیری زبان فارسی را از چالشهایی دانست که با آن روبهرو بوده است.
معنی جهاد، با یادی از استادانی که نزد آنها هنر موسیقی ایرانی را آموخته است، اظهار کرد: «من نزد استادان بزرگواری همچون داریوش طلایی، داریوش پیرنیاکان، هومان اسعدی، ساسان فاطمی، رضا پرویززاده و نگار بوبان هنر موسیقی ایرانی را آموختم، اما بیشترین تأثیر را از استاد منصور حبیب دوست پذیرفتهام.
این دانشجوی برتر بینالمللی، در ادامه گفتوگو از دیگر فعالیتهای محقق شده در زمینه کارهای هنری خود به همکاری بهعنوان سولیست با گروههای اماسی الشرق، العود الذهبی، منیر بشیر للعود و سرپرستی گروه اینانا و اجرای کنسرتهای متعدد تکنوازی و گروهنوازی در کشورهای سوئد، سوریه، اردن، فرانسه، مصر، ایران، بلژیک، هلند، آلمان، مراکش، تونس، الجزایر، لبنان و مالزی اشاره کرد.
همچنین انتشار آلبوم همراه با گروه همنوازان منیر بشیر توسط وزارت فرهنگ عراق تحت عنوان تجلیات عود و حکایت عود و سه آلبوم تکنوازی حالت سمت، شناشیل بغدادیه و تکنو عود و آلبوم شواطیء الحب توسط وزارت فرهنگ مراکش را از دیگر فعالیتهای خود برشمرد.
وی در پاسخ به اینکه نظر خود را در مورد جمله «موسیقی زبان مشترک ملتهاست» بیان کنید، گفت: «موضوعی که در پایاننامه بدان پرداختم در این زمینه بوده است و عنوان پایاننامه من «بررسی تشابهات و تفاوتهای مقام العراقی و موسیقی دستگاهی ایران» است. به اعتقاد من، موسیقی زبان گویای مردم در بیان فرهنگ، تمدن و جامعه هر کشوری است. موضوع ما مقایسه موسیقی در دو کشوری است که هر دو از مهمترین کشورهای مشرق زمین هستند. به دلیل همسایگی، قرابتهای زیادی در فرهنگ و عادات اجتماعی این دو کشور وجود دارد و این انگیزهای برای مقایسه و تحلیل و تشخیص اشتراکها و تفاوتهای دو فرهنگ است.
وی ادامه داد: «افزونبر همسایگی و مجاورت آنچه در موسیقی مقام العراقی، دریافتم از بعضی کلمات فارسی (مانند ای جانم، ای دوستم و …) استفاده میشود. همچنین نامهای برخی مقامهایی مانند (سهگاه، پنجگاه، چهارگاه، راست و…) فارسی هستند درحالیکه زبان رسمی مردم عراق عربی است. همچنین برخی از کلمات عربی در موسیقی ایرانی استفاده میشود. مانند (عشاق، عراقی، حجاز، مغلوب (مقلوب)، عذال (عزال) و…)، از اینجا است که مسائلی به ذهن متبادر میشود که اشتراکات این دو فرهنگ کجاست؟ آیا فقط در نامها و یا چیزی بیشتر از این است؟
معنی جهاد، درباره آشنایی با ادبیات فارسی و آیا اینکه شعر فارسی تأثیری بر یادگیری موسیقیایی وی داشته است، نیز عنوان کرد: «من در خانوادهای رشد کردهام که اهل قلم و ادبیات بودهاند و از نویسندگان رمان معروف در عراق هستند. به این دلیل از گذشته تأثیر زیادی از ادبیات پذیرفتهام، اما آشنایی من با ادبیات ایران به واسطه آشنایی با چند تن از شعرا، نویسندگان و مترجمان ایران بوده است. علاقه شخصی من به ادبیات کلاسیک ایران است و در این میان از اشعار حافظ و سعدی تأثیر بیشتری گرفتهام.
معنی جهاد، دانشجوی برتر بینالملل دانشگاه گیلان در پایان گفت: «با سپاس و تقدیر از مهربانی مردم ایران که در مدت اقامتم در این کشور احساس غربت و تنهایی نداشتم.