آلرژی ها چطور عمل می کنند . آلـرژی هـا عـکس الـعـمـل هـایـی حسـاس در بـرابر موادی هستـنـد کـه حـتـی مـمـکن اسـت کاملاً بی ضرر باشند و ربـطی هم به جنسیت و سن و نژاد ندارد. در عملیاتی که حـساس سـازی نـامیـده می شود، بدن فرد در مقابل یک ماده خاص پادتــن (1) می سازد که به آلرژی تبدیل می شود. در نـتـیـجه هرگاه فرد با آن ماده خاص تماس می یابد، این سیـستم دفـاعی در مقابل آن واکنش منفی ایجاد میکند. ضد آلرژی ها در خون بدن هیستامین آزاد می کنند که آن هم مسائل جانبی دارد. به طور مثال، هیستامین (2) غشای مخاطی بینی و چشم ها را آبدار و خارش آور می کند. همچنین آماس هایی سفید رنگ و خارش آور که کهیر نامیده می شوند در بدن ایجاد می شود. با توجه به نوع آلرژی و قسمتی از بدن که درگیر آن است، علائم مختلفی از قبیل خارش پوست، چشم ها یا بدن، ایجاد کهیر و جوش های پوستی ، عطسه، سرفه، تنفس صدا دار، حالت تهوع و استفراغ ایجاد می شود. در نمونه هایی نادر حتی آلرژی های بسیار خطرناک و تهدید کننده مرگ نیز که آنافیلاکسی (3) نامیده می شوند هم اتفاق می افتد. چه افرادی در خطر هستند؟ هر کسی می تواند هر زمانی دچار آلرژی شود. هرچند، بعضی حساسیت های غذایی در کودکی (مثل تخم مرغ یا مرکبات) ممکن است با بزرگتر شدن توسعه یابد. عواملی از قبیل توارث، کودکانی که از شیر مادر تغذیه نشده اند، استفاده زود هنگام بعضی مواد آلرژی زا (مثل خوردن بادام هندی برای کودکان زیر 2 سال) می تواند پیش بینی باشد برای اینکه آیا شما دچار آلرژی می شوید یا خیر. آزمایش آلرژی پزشک شما می تواند به سادگی با انجام تست های آلرژی پوستی متوجه شود که آیا شما دچار آلرژی هستید یا خیر ولی 100 درصد قابل اطمینان نیستند. پزشک همچنین با خراش دادن قسمت کوچکی از پوست با سوزن و تزریق مقدار بسیار کمی از آن آلرژن روی پوست به این نکته واقف می شود. در بعضی موارد آزمایشات خون هم می تواند برای شناسایی آلرژی های پرخطر و کشنده تر استفاده شود. گرد و خاک اگر به گرد و خاک آلرژی دارید، احتمالاً حساسیت شما به خاطر وجود کرم های خاکی و قارچها می باشد. اینها در لباسهای دور انداخته شده و بی مصرف که گرد و خاک منزلتان را سبب می شود رشد می کنند. همچنین این آلرژی ها از وجود مقدار زیادی خاک در مکان های تاریک و نمور مثل زیرزمین یا حمام هایی که درست ساخته نشده اند ایجاد می شود. علائم: برای این آلرژی ها علائمی مثل عطسه، سرفه و تنفس های با صدا وجود دارد. ممکن است کسی با این آلرژی در هنگام گردگیری و تمیز کردن خانه حتی دچار آب ریزش و خارش چشم نیز شود. این آلرژی می تواند باعث ابتلا به آسم هم شود و در کل محیط نا مناسبی برای زندگی ایجاد کند. درمان: برای جلوگیری از این مسئله همه فرش هایی را که به نظر گرد و خاک زیاد یا رطوبت در خود نگاه می دارند را با سنگفرش تعویض کنید. از بالش های ضدآلرژی استفاده کنید و ملحفه های تخت را مداوماً با آب داغ شستشو دهید. تب یونجه تب یونجه یا ورم مخاط بینی آلرژیک، آلرژی فصلی به حساب می آید که به خاطر وجود گرده های زیاد در هوا که از درخت ها، چمن، گیاهان و دانه ها ناشی می شود ایجاد میگردد. این آلرژی یکی از متداول ترین آلرژی ها به حساب می آید. علائم: آبریزش و خارش چشم ها، عطسه، خارش گلو و دهان و در بعضی موارد آسم از علائم این آلرژی هستند. در فصول بهار و تابستان این آلرژی بسیار باعث دردسر است. درمان: اگر کسی هستید که از اینگونه آلرژی های فصلی رنج می برید، بهتر است مراقب گرده های موجود در هوا باشید. همچنین پزشکتان ممکن است داروهای آنتی هیستامینیک برایتان تجویز کند. حیوانات حیوانات یکی از متداول ترین دلایل ابتلائات آلرژیک به حساب می آیند. سگ ها و گربه ها مو و پوست های مرده شان را اینطرف و آنطرف پخش می کنند که بسیار موجب آلرژی می شود. سایر حیوانات مثل خرگوش، خوک یا حتی اسب نیز ممکن است در بعضی افراد ایجاد عکس العمل کند. علائم: عطسه و آبریزش چشم یکی از متداول ترین علائم این آلرژی هستند. کهیر هم در مواردی که آب دهان آن حیوان با پوست برخورد کرده ایجاد می شود. درمان: اگر می دانید که نسبت به حیوان خاصی آلرژی دارید، عاقلانه تر این است که از نگاهداری یا حتی برخورد با این حیوان اجتناب کنید. اما اگر در مواردی ناچار به برخورد با این حیوان بودید می توانید از قبل آنتی هیستامین استفاده کنید. حساسیت های تماسی آیا وقتی به جواهر تازه دست می زنید، انگشتانتان آماس می کند؟ آیا هنگام استفاده از یک پودر لباس شویی جدید، احساس خارش می کنید؟ اگر اینطور است، شما دچار حساسیت های پوستی ناشی از تماس هستید. علائم: عطر، صابون، لاستیک، فلز و مواد شوینده ممکن است باعث خارش، آماس و قرمز شدن پوست شود. درمان: اگر هنوز نمی دانید که به چه ماده ای آلرژی دارید صابون ها را عوض کنید یا برای مدتی از عطر و ادوکلن استفاده نکنید و ببینید آیا این حساسیت ها ادامه می یابد یا خیر. بعضی افراد همچنین به طلا و جواهرات کم عیار هم حساسیت دارند پس باید از آنها دوری کنند. اگر چیزی می بینید که فکر می کنید ممکن است آلرژیتان به خاطر آن باشد، آنرا مدتی از خود دور نگاه دارید و تغییرات را بررسی کنید. نیش حشرات سالانه بیش از 500 هزار نفر به اورژانس های بیمارستان ها مراجعه می کنند که دچار نیش حشرات شده اند و 40 تا 150 نفر هم به خاطر واکنش های آلرژیک از این عارضه جان خود را از دست می دهند. این مسئله ای کاملاً متداول است. علائم: این نوع آلرژی می تواند یکباره به وجود آید، چند دقیقه یا ساعت بعد از اینکه حشره نیش زده است. می تواند واکنش هایی مثل کهیر، خارش یا باد کردن پوست، سختی در تنفس، گیجی و حالت تهوع داشته باشد. درمان: در موارد جدی، تجویز سریع اپینفرین ضروری است. سریعاً به درمانگاه مراجعه کنید. اگر جای نیش باد کرد، روی آن یخ بگذارید. داروها و غذاها آلرژی های مربوط به داروها و غذاها بسیار خطرناک تر هستند چون داخل بدن می شوند. و چون این آلرژی در همه بدن منتشر می شود، خیلی از بافت ها سریعاً تحت تاثیر قرار می گیرند. افراد می توانند به هر دارو یا هر ماده غذایی آلرژی پیدا کنند. علائم: اگر بعد استفاده از دارویی یا خوردن ماده غذایی دچار گیجی، جوش، خارش یا سختی در تنفس شدید، عاقلانه تر است که از آن ماده دوری کرده و به پزشک مراجعه کنید. هیچگاه استفاده از دارو یا ماده غذایی را که فکر می کنید نسبت به آن آلرژی دارید را ادامه ندهید.
درمان: اگر دچار کهیر یا سختی در تنفس و ورم صورت یا گلو شدید از یک آنتی هیستامین استفاده کنید و سریعاً به مراکز درمانی مراجعه کنید. جلوگیری همیشه بهترین راه درمان برای آلرژی جلوگیری از آن ماده آلرژی زا بوده است. اما اگر ناچار به برخورد با آن ماده آلرژی زا هستید می توانید از آنتی هیستامین های مختلف با سفارش پزشک استفاده کنید. مراقب چیزهای اطرافتان باشید. با دقت در تماس ها و برخوردهایتان می توانید گرفتاری خود را از این آلرژی ها بسیار کمتر کنید. توضیحات : 1 - پادتن : پروتئینی است که دستگاه ایمنی بدن از آن استفاده می کند تا اجسام بیگانه همچون باکتری و ویروسها و آلرژنها را پیدا کرده و خنثی سازد . 2- هیستامین : ماده شیمیایی که از سلولهای خاص خونی آزاد می شود و مسئول بسیاری از علائم آلرژی می باشد . 2- آنا فیلاکس : بدترین نوع واکنش آلرژیک که منجر به شوک می شود که خیلی سریع هم اتفاق می افتد .
چه غذاهایی بیشتر باعث آلرژی می شوند ؟
تقریبا" 3/2 از آلرژی غذایی به وسیله سه ماده غذایی ایجاد می شود . این سه ماده عبارتند از : تخم مرغ – شیر و بادام زمینی بین این سه ماده ، آلرژی نسبت به بادام زمینی شایع تر است . دیگر مواد غذایی آلرژن عبارتند از : توت ، تمشک ، شکلات ، ذرت ، حبوبات ، آجیل ، هلو و خانواده های آنها و گندم . درصورت بروز آلرژی شدید باید به بیمارستان مراجعه کرد ، برای جلوگیری از آلرژی اجتناب از مواد آلرژن تنها راه است .
درمانگاه دانشگاه گیلان
